Home Publicaties Actueel 73 Actueel 75
 

Actueel 74

Gratis muziek

De vorige keer is al verteld over de nieuwe hype op het net: MP3 muziekbestanden. Met 3 Mb aan data heb je al een song die zeker 4 minuten duurt. De kwaliteit van het sterk gecomprimeerde geluid is niet Super-HiFi maar het kan ermee door.

De zakkenvullers van de Stemra/Buma (red.: hier wordt geen beschuldiging geuit: wiens zakken worden gevuld wordt niet gezegd) hebben de regeling waarbij je tegen betaling een stukje muziek op de homepage op het Internet mocht zetten afgeschaft. Het is nu dus illegaal geworden. Vooral in de USA wordt ferm opgetreden. Een student die het waagde om elke dag een ander muziekje beschikbaar te stellen werd voor de rechter gesleept met een eis tot schadevergoeding van 5 miljoen dollar. Dat betekent levenslange financiële slavernij. Die is in de USA nl. niet afgeschaft.

De muziekindustrie is inmiddels een grote jachtpartij begonnen naar alles wat een beetje op muziek lijkt op het Internet want voordat ze het zelf weten is er al illegaal gecopieerd.

Ondertussen hebben ook veel muzikanten het Internet ontdekt. Maak een homepage en zet daar je eigen muziek bij. Je hebt een wereldwijd publiek, mensen beluisteren je muziek en wie weet krijg je zo wel bekendheid.

Een ander voordeel voor auteurs is dat er een direct kontakt is met het publiek: er zit geen platenmaatschappij tussen. Als artiest mag je blij zijn met een paar dubbeltjes auteursrecht per verkochte CD. Maar de meeste mensen blijken best bereid om een tientje per gedownloade CD aan de muziekmaker te betalen. De keerzijde van die bereidheid is dat men niets meer wil betalen wanneer de auteurs dood zijn. Dat is een tegenvaller voor erfgenamen.


Smurf

De nieuwe firma Therapy Seriouz Software (= Olaf Piesche + Christian Eyrich) heeft Smurf versie 1.01 uitgebracht voor het lieve prijsje van maar DM 69,-. Als je zo bekijkt wat deze software allemaal kan dan is het een koopje. Sommige mensen hebben gezegd dat het wel wat lijkt op het bekende 'PhotoShop' (van de Mac) en dat is niet erg overdreven. Een heleboel grafische formats (65 stuks) kunnen ingeladen worden en op 14 manieren geëxporteerd. Er zijn vele effecten en filtermodules voor beeldbewerking. Op dit moment is nog lang niet alles wat de makers willen geïmplementeerd. Er zijn nog talrijke grijze (niet-aanklikbare) menu-items. Wat echt jammer is is dat export als JPEG en GIF nog niet mogelijk is. Maar er is beloofd dat GIF spoedig komt inclusief transparantie en beweging. Dat houdt dus in dat men met deze software dan ook bewegende GIF-beelden kan maken. Ook de JPEG-import gaat nog niet goed: bij grote files gaat het systeem eeuwige rust zoeken. Voor geïnteresseerden, het adres is Beethovenstr. 1, D-40822 Mettman, Duitsland.

Neon Grafix

De aanschaf op de Atari-beurs van het 3D-kleurentekenprogramma Neon Grafix is een beetje op een teleurstelling uitgelopen. Er wordt geadverteerd dat de versie die Falke Verlag verkoopt geen lastige dongle voor de beveiliging meer nodig heeft en dat het draait op Falcon en TT. De eerste verrassing was er al bij de aankoop: er zijn twee verschillende versies, eentje voor de TT en eentje voor de Falcon. Maar na wat aandringen was het mogelijk de TT-versie te kopen met gratis daarbij de dongle voor in de LAN-poort van de Falcon, die dan gek genoeg noodzakelijk is. Thuis gekomen bleek dat na installatie het programma niet wilde werken want volgens de melding op het scherm waren er meer kleuren nodig dan de 256 die de TT in kleurenmode kan leveren. Niet gedraald en dus werd overgegaan op een lagere resolutie met meer kleuren. Toen kwam de melding dat er te weinig pixels waren want er was minimaal 640 x 400 nodig. Dus de enige manier om Neon Grafix op de TT te draaien is de aanschaf van een dure grafische VME-bus kaart! Maar gelukkig heeft de redactie ook een uitleen-Falcon voor zijn medewerkers en na aansluiting van een Pal-TV en het aanbrengen aan de achterkant van de dongle kon Neon Grafix werken. Helaas, ook nu vertikte Neon Grafix het en nam afscheid van de wereld met handenvol bommen. Een vreselijk vermoeden kwam ons voor de geest. En toen de Falcon open lag bleek dat vermoeden waar: er zat geen floating point CPU op de printplaat. Dat verzuim was snel goedgemaakt (68881&2 FPU's zijn ruimschoots verkrijgbaar, op de Atari-beurs in Neuss gingen ze voor 25 gulden weg maar dat is nakaarten) en toen bleek de software wel te werken. In de reclame van Neon Grafix staat niets over Falcon met FPU en dat is, zogezegd, een beetje lullig want de meeste Falcons zijn in eerste instantie zonder FPU gekocht. De redactie hoopt Piet Vogelaar (onze PovRay man) zover te krijgen dat hij Neon Grafix eens gaat bekijken en daar verslag van doet. Maar een eerste kennismaking ontlokte hem een laagtonig bromgeluid. De verkoper van deze software publiceert in zijn eigen tijdschrift ST Computer een artikelenserie over het gebruik van Neon Grafix in de praktijk want zoals zo vaak het geval is: het handboek beschrijft waar alles voor dient maar hoe je iets maakt wordt niet voorgedaan. Inmiddels is de speciale beursaanbieding (DM 49,-) voorbij en wordt door Falke Verlag weer de volle prijs van DM 149,- gerekend.

PC-markt

Sinds de wat hectische komst van Windows95 is het zoals men zei 'een vlakke markt' geweest met de IBM-PC. Dat blijkt ook uit de omzetcijfers en de winstgroei van grote firma's zoals Intel en Compaq. Niet dat het slecht met ze gaat; de winst is niet gedaald maar minder gestegen dan was gehoopt. Maar in deze branche veroorzaakt minder groei al gauw paniek. Om aandeelhouders gerust te stellen kwamen talrijke onderzoeksbureaus met verhalen dat de tweede helft van dit jaar stukken beter zal verlopen. Maar aangezien deze onderzoekers ook de 'teruggang' niet voorspeld hadden, gelooft niemand dat. Tja, waarom zouden er opeens veel meer PC's verkocht gaan worden en waarom zou de gemiddelde prijs gaan stijgen? Niemand die het kan zeggen. De laatste tijd is de trend juist dat het prijssegment van 2000 gulden zonder monitor steeds groeit. Optimisten denken dat de komst eind van deze zomer van Windows98 de verkoop zal verbeteren maar dat zit er niet in. W98 vergt niet zo veel extra's van de computer dat men vervanging van de hardware gaat overwegen. In elk geval heeft Microsoft zijn best gedaan om nieuwe snufjes te bedenken die alleen maar goed werken op de allernieuwste computers. Hun advies aan de industrie is dan ook: maak de standaard PC duurder! Maar Compaq doet het omgekeerde: de voorraden zijn zo hoog opgelopen dat de gemiddelde prijs van hun computers verlaagd is met 200 dollar. Gelukkig is de digitale chips-markt heel groot en maken computers maar een deel van die markt uit. Er blijven steeds meer chips in gebruik komen in gebruiksgoederen zoals telefoons, auto's enz. Philips boekte prima resultaten met de verkoop van zijn chips.

Calamus-bijeenkomst

Er zijn plannen om in de herfst ergens centraal in Nederland een een samenkomst te organiseren voor gelicenseerde Calamus-gebruikers. Wij zullen u op tijd (in de volgende uitgave) informeren.

Atari World Show 98

In de USA wordt ook dit jaar een grote bijeenkomst gehouden. De Atari World 98 Show vindt plaats in het bekende conferentiestadje Las Vegas in de staat Nevada, USA, en wel in het Sahara Hotel op 22 en 23 augustus. Voor een stand kan men zich aanmelden en ook verdere informatie verkrijgen.

CD Audio

Wil je goedkoop (tegen wereldmarktprijzen) CD's aankopen met muziek erop dan moet je dat b.v. in de USA doen. Kopen via het Internet gaat prima als je maar beschikt over een creditcard. En transport vanuit de USA blijft geld kosten, om maar helemaal niet te spreken van al die overheidsinstanties die geld willen zien wegens 'import' van buiten de EEG. Dat gaat veranderen want Lycos (van de bekende Internet zoekmachine) heeft een deal afgesloten met de online winkel CDNow waardoor verzending binnen de EEG mogelijk wordt tegen Amerikaanse prijzen. Meer info.

Apex Media

Door Black Scorpion Software in Engeland is al lang geleden deze software gemaakt voor de Falcon. Inmiddels is versie 2.41 gereed gekomen. Het betreft een uitgebreid programma voor grafische zaken die alle normale tekenfuncties bevat en verder beeldbewerking kan zoals filteren van ingescande beelden, beeldvervorming, rare projecties, morphing en bewegende tekst. Ook zijn diverse dingen te doen voor video. Voor bezitters van een oude versie is er een updateregeling.

CD - 32x is genoeg

Koop je een nieuwe CD-ROM drive dan is die van het 32x type. Dit heeft zich in korte tijd als 'standard' doorgezet. Met een transferrate op de SCSI-bus van 4,8 Mbyte/sec is iedereen wel tevreden en nog sneller is voor niemand nodig. En dat hebben de fabrikanten wel door. Af en toe mag er nog eentje zijn die zijn drives voorziet van een 36x plakplaatje maar dat zet geen zoden aan de dijk. Zonder twijfel is er ook een technische reden om de disks niet sneller te laten ronddraaien in de drive en ook gezondheidsredenen kunnen meespelen. Rondvliegende brokken van een CD-ROM disk kunnen heel gevaarlijk zijn! Neem nu die allermodernste harddisks die met 10.000 toeren per minuut rondtollen. De Amerikaanse arbeidsinspectie wil dat die harddisks vallen onder de veiligheidsvoorschriften die ook voor giroscopen en andere vliegwielen toegepast worden.

Internet

Als je af en toe de populaire pers en TV moet geloven zijn er veel Verkeerde Dingen op het Internet gaande. Maar laten we eens naar de feiten kijken. Neem nu het racisme dat zo vrijelijk op het net geuit kan worden. In ons land hebben we een dicht netwerk van Discriminatie Meldpunten om verkeerd gedrag met wortel en tak aan te pakken. Voor het Internet is er speciaal het Nederlandse Meldpunt Discriminatie Internet dat na een jaar werken een rapport uitbracht. Er waren 69 terechte klachten ingediend. Volgens een begeleidend persbericht is dat zeer 'verontrustend' maar erger is het nog dat de justitie niet werkt aan het vervolgen van online-racisten. De klachten vielen in twee groepen uiteen: het gewone racisme in de vorm van scheldend taalgebruik en discriminatie via 'strafbare moppen'. Maar ja, waar ligt de grens. Kan een mop over een 'zuinige Schot' nog? Een grap over een 'domme Belg' ligt al moeilijker en een mop over 'Ali de Turk' kan echt niet meer. Trouwens hoe zit het met moppen over schoonmoeders? In Engeland, waar ze wat betreft politieke correctheid wat voor lopen ten opzichte van ons, heeft de BBC de schoonmoeder-moppen van het repertoire afgevoerd. Maar ja, 69 'echte' klachten over een miljoen Internet-gebruikers in ons land is niet iets om wakker van te liggen. De overgrote meerderheid van de mensen weet dus best wel wat kan en niet kan en houdt zijn fatsoen.

LaceScan

Dit is een copyright-vrije Autoswitch/OverScan implementatie voor de ST-computers. Om even het geheugen op te frissen: wil je meer pixels op je ST scherm dan kan dat door hardwarematig de video-chip voor de gek te houden zodat dan ook beeld verschijnt waar voorheen een zwarte (of groene, in geval van kleur) rand op het scherm stond. Helaas zijn de drivers voor dit afwijkende scherm de laatste jaren niet geupdated zodat het niet werkt onder MiNT, MagiC e.d. Maar LaceScan wordt wel voordurend aangepast door Ulf Ronald Andersson. Meer informatie is op te halen op zijn netsite.

ICD SCSI

Voor gebruikers van harddisks kan het van belang zijn te weten dat op het moment dat dit geschreven wordt versie 6.5.5 van de ICD SCSI Pro Utilities actueel is. Nu u dit leest zal versie 7.0 de actuele van dat moment zijn. De fabrikant geeft de volgende eigenschappen op:

  • volledig XHDI 1.2 compatibel (wat je van een moderne harddiskdriver zeker mag verwachten)
     
  • op de Falcon kunnen partities tot 2 Gb gebruikt worden (handig bij digitaal geluid)
     
  • laatste versie van BIGDOS wordt meegeleverd zodat ook disks met grote PC-geformatteerde partities gebruikt kunnen worden
     
  • ondersteuning van de speciale mogelijkheden die ZIP-drive, Syquest EZ en Flopticals bieden.
     
  • backup software voor de tape unit Teac MT2ST/N50
     
  • een 'diskdoctor' voor lowlevel manipulatie (tot op sector niveau)
     
  • utility om SCSI- dan wel IDE-commando's naar diksdrives te zenden (kan handig zijn om b.v. drive-parity aan- of uit- te schakelen)
     
  • kan met de meeste CD-ROM drives uit de voeten
     
  • diverse nieuwe slimme en snelle cache-methoden en extra buffers om wat meer snelheid te halen
     
  • ondersteunt alle DMA-SCSI adaptors die er nu op de markt zijn (dus ook de LINK)
     

De spullen van ICD zijn via MABN te Schiedam te verkrijgen.

HDDriver

Nu we het toch hebben over software voor harddisks kan natuurlijk HDDriver versie 7.5 niet overmeld blijven. Het lijstje met opgegeven eigenschappen staat al boven vermeld maar er is nog meer te vermelden:

  • werkt op de Milan (gebruikt beide IDE-poorten)
     
  • de configuratie software werkt ook onder MagicPC en MagicMac emulatoren
     
  • maakt een groot aantal SCSI-commando's ook geschikt om los gelaten te worden op een IDE-drive
     
  • heeft goed door als er ATAPI-IDE in gebruik is
     
  • een 'verify after write' ook voor de IDE-drives
     
  • kan JAZ en ZIP-disks die wachtwoord-beschermd zijn toch zappen (herformatteren)
     

Al met al zijn dat toch ook wenselijke eigenschappen nietwaar?

N.AES

Om het multitasking systeem MiNT een beetje bruikbaar te krijgen moet je het AES-deel van de systeemsoftware ook vervangen. Wat Atari daar zelf van gebakken heeft is door de traagheid nagenoeg onbruikbaar. Stukken beter brengt N.AES het ervan af. Dat werkt stukken sneller en met de desktop Thing valt best met multitasking te werken. Als je tenminste al die programma's die een 'memory protection violation' geven weggooit. Hetzelfde geldt voor een nieuwe loot aan de stam: XaAES 7 dat in het Public Domain is gebracht. We kunnen er in deze kontekst niet verder op ingaan want serieus een operating syteem testen vergt maandenlang geregeld gebruik en veel experimenten. U houdt dat verhaal over XaAES van ons tegoed. Wanneer het op disk in de PD verschijnt zal dat in de betreffende rubriek in dit blad vermeld worden.

ST Magazine

Kort geleden kreeg ik de nieuwe uitgave van het Franse Atari tijdschrift 'ST Magazine' weer eens onder ogen. Elke keer weer sta ik versteld van de mooie kleurige indruk die het blad maakt. Ook word ik me bewust van het feit dat bijna alles wat er in Frankrijk gebeurt ons ontgaat. Het is lastig om een oordeel te geven over de inhoudelijke kant van de artikelen, maar zover mijn beperkte Franse taalkennis mij toestaat, wordt er veel goede informatie gegeven. Het is echt niet van bla-bla-bla. Nu de inhoud van het bekende Duitse ST Computer mij elke keer weer tegenvalt denk ik er hard over om toch maar wat meer tijd te besteden aan het lezen van dit Franse blad. Voor belangstellenden: La Terre du Milieu, 216, rue de l'Esset, F-74310 Les Houches, France is de uitgever.

ADSL

Wie denkt dat de PTT aan het eind van zijn technische Latijn is met ISDN die heeft het mis. Met de ADSL lukt het om door kilometers telefoonkabel toch nog megabitjes per seconde te downloaden wat voldoende is voor digitale video. Je kan erop rekenen: zeker 16 keer sneller dan ISDN is mogelijk. Maar ja, de huidige telefooncentrales kunnen zo'n datastroom niet aan. Alles vernieuwen dus zou de oplossing zijn. Maar dat is kostbaar. Er moet dus heel wat getest en uitgeprobeerd worden op consumenten voordat men gaat beslissen bij de PTT. Trouwens ook de kabelmaatschappijen die Internet via de kabel willen gaan leveren moeten kostbare investeringen doen: ook zij hebben dan wel de kabels naar de mensen toe al liggen, maar voor tweewegverkeer moet alle verdere apparatuur vervangen worden. Nu vraagt A2000 in Amsterdam 89 gulden per maand voor de snelle Internet verbinding die dag en nacht beschikbaar is. Andere kabelexploitanten komen op vergelijkbare bedragen uit. De PTT vraagt voor een ISDN 50 gulden per maand, daar komen dan de kosten van de provider bij (25 gulden per maand) en de verschrikkelijke telefoonkosten van ongeveer 2 gulden per uur 's avonds. Het is dan ook de vraag hoe de PTT kan beweren dat ADSL in prijs concurrerend zal zijn. Trouwens, een snelle Internet verbinding is nooit weg, maar het Internet zelf is daarmee nog geen snelweg: dat blijft gewoon een zandpad. Bij A2000 hebben ze het opgelost door een grote buffer neer te zetten die de meest opgevraagde www-pages snel beschikbaar stelt. Maar voor veel kleine bedrijven zal Internet via kabel heel welkom zijn: continue online via de PTT is immers onbetaalbaar!

TOS4You '98

Net iets te laat om in de vorige uitgave vermeld te worden kwam het bericht binnen dat in Darmstadt/Dieburg een Atari-beurs wordt gehouden onder de naam TOS4You '98 op 2 en 3 mei. Wanneer u dit leest is dat al voorbij. Het is ons niet ter ore gekomen wie er naar toe zijn gegaan, dus we kunnen er zelfs geen kort verslagje van maken. Het is wat mosterd na de maaltijd om te lezen dat er een aparte zaal was om software en andere zaken te demonstreren.

ZIP-drive

Van de bekende Iomega Zip-drives zijn er nu wereldwijd 12 miljoen in gebruik. De prijs/prestatie verhouding is dus kennelijk goed maar de disks zouden best wel wat goedkoper mogen worden. Het is juist aan deze specifieke Zip-disks dat Iomega veel winst maakt. Maar dat is niet zo gek: ze hebben de markt voor dergelijke disks bijna helemaal voor zichzelf. Ook ken ik diverse Atari-bezitters die met een Zip-drive (SCSI-uitvoering) werken. Over het algemeen zijn er geen klachten behalve over de nieuwste Zip+ drive. Zit die aan de SCSI-bus dan herkent hij dat maar de beslissing om wel of geen terminator in te moeten schakelen blijkt af en toe verkeerd te gaan. Remedie: zelf een externe terminator aanbrengen. Maar bedenk wel dat de Zip-drive geen TermPower op de SCSI-bus zet dus let erop dat een terminator stroom krijgt; anders raak je van de regen in de drup. Wil je geen problemen hebben dan is het misschien beter om de Zip+ als enige aan de SCSI-bus te hangen. Althans dat is de raad die Iomega zelf geeft. Maar ja, met zoveel gebruikers en een site op het Internet waar iedereen zijn ei kwijt kan, komen zelfs de kleinste probleempjes aan het licht. Zo kwam men op het spoor van de 'click of death' waarbij een Zip-drive steeds meer tikgeluiden gaat maken en steeds meer leesfouten produceert. Verder zijn er indianenverhalen dat de Zip-drive niet meer aanspreekbaar is als die een kwartier niets gedaan heeft. Na 5 minuten niet gebruikt te zijn trekt nl. de Zip-drive de koppen terug en sluit het schuifje van de disk. Dit voorkomt slijtage en vuil in de cassette van de disk. De zaak blijft wel draaien maar dat houdt na 10 minuten ook op. Aangezien de Zip-disk op een fabriekseigen manier de disk behandelt, is het mogelijk dat die zelf de FAT-tabel in een cache bewaart. Komt er dan een aanvraag voor activiteit binnen dan kan de Zip-drive meestal direct gegevens uit de FAT-tabel leveren. Wel bijzonder is dat dan de stilstaande drive een SCSI-commando opstuurt en wel een 'wait please'. Daar moet de SCSI-driver in je computer wel op reageren. Is de drive eenmaal op gang dan worden de gevraagde data gelezen en klaargezet waarna een 'my data is ready' commando wordt opgezonden. Dat moet de software van de computer doorhebben en er moet naar de drive een commando 'kom maar met je data' gezonden worden.

Een ICD Link 2 met een Mega STe en SCSITools versie 6.14 werkt naar behoren. Ook een TT met HDDriver doet het goed. Maar ga je een oude AHDI-driver b.v. gebruiken dan vraag je om moeilijkheden. Uit een persbericht van NEC blijkt dat er een licentie overeenkomst is gesloten met Iomega voor de productie van Zip-drives. De grote computer-in-elkaar-zetters bouwen Zip-drives alleen maar op speciaal verzoek in. De reden is: de schaarste aan drives. Nog dit jaar komt de alternatieve productie door NEC op gang en zal de groothandelsprijs naar 50 dollar dalen. Ter vergelijking: de prijs (in grote aantallen) van floppydrives is ongeveer 15 dollar.

CD-ROM

Onder de naam 'Just call me Internet' verkoopt in Duitsland de firma Software Service Seidel, Heikendorfer Weg 43, D-24149 Kiel voor DM 59,- een CD-ROM disk. De ondertitel van de disk is: 'cd contenant un explicatif avec interface graphique' en dat is niet vreemd want de disk komt uit Frankrijk. Voor de duidelijkheid staat er op de disk ook een HTML-document in het Engels dat beschrijft wat en waarvoor de vele files zijn op de disk. Van M.u.C.S., Gustav-Adolf-Str. 11, D-30167 Hannover, tel.: 0511/ 7100 599, kwam bericht dat voor DM 17,- per stuk de nieuwe disks met de titels 'My game disk' en 'My graphics disk' verkrijgbaar zijn. Zoals uit de titel op te maken is bevat de eerst vermelde CD-ROM een hoop spelletjes. Die zijn geschikt voor ST en STE met kleur. De andere disk bevat een aantal grafische programma's met toebehoren.

CAB

Van de netwerk browser CAB is versie 2.6 verschenen. De meest in het oog lopende vernieuwing is dat er een apart venster open kan blijven voor de HTML-page die de tekst van je hotlist-entries bevat. Voor mensen die bij de tijd willen blijven en voor wie de veranderingen op het net niet zijn bij te benen is er nu een module CABcheck die van een reeks opgegeven sites kan zien of er sinds de vorige keer iets veranderd is. Mensen die gek worden van al die flitsende, golvende en spetterende advertenties overal te pas en te onpas is er nu CABCOM dat probeert dergelijke ongewenste reclame af te vangen. Dat kan trouwens heel wat wachttijd besparen want www-pages lopen toch al niet zo snel de computer binnen.

ST Sound

Ook in onze PD-bibliotheek zijn diverse soundplayers te vinden voor de ST die gebruik maken van de alom aanwezige Yamaha-soundchip. Maar vaak betreft het oude producten die geen GEM-bediening kennen en die niet 'op de achtergrond' kunnen werken dan wel het vertikken onder N.AES of MagiC. Sinds kort is er SNDPlayer dat zich via een grafisch interface door de gebruiker handig laat bedienen. Het lijkt een beetje op een softwarematige Audio-CD player. Alle moderne grappen zoals 'iconify van het venster', VA-Start, Drag&Drop enz. worden beheerst. Zodra we het in de PD-bibliotheek hebben zullen we het vermelden (kijk voor de zekerheid in de rubriek ST Public Domain software). Natuurlijk kan men ook de software bij de auteur halen via Internet en wel http://wombat.ludvika.se/ ae/snd/imdex.html

Procent bug

Die millennium-bug kent iedereen wel en daar heeft men overal in de wereld last van. Nieuw en speciaal voor Duitsland van belang is de %-bug. Voor het eerst in lange tijd is nl. daar de BTW (Mehrwertsteuer) veranderd van 15 naar 16 procent in het kader van de Europesche gelijkschakeling. Grote paniek dus bij softwareleveranciers die al hun programmatuur moesten navlooien want die 15 procent is uit gemakzucht her en der in de programmatuur als constante gebruikt. Veel softwarehuizen hebben die extra kosten in hun update verrekend zodat heel wat klanten zich afgezet voelden. Maar er waren er ook een paar die de 16%-update gratis verstrekten aan hun klanten. Zij hadden nl. al vanaf het begin in hun software rekening gehouden met veranderlijke BTW-percentages. Trouwens, in Duitsland kent men ook een laag BTW tarief voor onontbeerlijke zaken zoals brood en tijdschriften zoals deze. Bij ons is dat 6 % en in Duitsland is het 7 %. De volgende gelijkschaling zal waarschijnlijk zijn: ons lage BTW-tarief naar 7 procent brengen.

Düsselsoft

De firma Düsselsoft, Am Staatsforst 88, D-40599 Düsseldorf, Duitsland heeft heel veel spullen die interessant zijn voor Atari-bezitters. Omdat de lijst nu 1000 HTML-pagina's groot is, hebben ze die op een CD-ROM gezet, die DM 15,- kost. Heb je een Internet-aansluiting dan kan je voor een kleiner bedrag aan telefoonkosten hun site raadplegen. Veel van de zaken uit hun leveringsprogramma zijn niet direct relevant voor Atari-gebruikers (zoals lange lijsten met inktcartridges voor vele soorten printers). Het internet adres.

Beeldschermen

Zo af en toe zie je wel eens op de TV een controle kamer van de ruimtevaart of een beursvloer. Enorme aantallen monitoren staan met zijn allen heel wat warmte te maken. En dat is dan wel te zien aan het verhitte gedrag van de mensen. Maar ook nemen de monitoren heel wat plaats in. Je ziet ze dan ook wel in 3 lagen opeengestapeld staan te werken omdat er loop- en zitruimte voor mensen moet overblijven. Maar binnenkort zal er beetje bij beetje meer ruimte en minder warmte komen. De allereerste goed bruikbare platte grote beeldschermen zijn te koop. Wel voor prijzen waar een normaal mens achterover van uit zijn stoel valt, maar voor toch al kapitalen kostende beursvloeren en controle-kamers is 5000 dollar per stuk geen probleem. Of het komt door de Azië-crisis is niet bekend maar de prijzen zijn momenteel extreem sterk aan het dalen. Aan het eind van dit jaar zijn de huidige prijzen (als u dit leest) waarschijnlijk met een verdere 25 procent gedaald. Verder zijn de productiemethoden verbeterd zodat 30 en 40 inch beeldschermen mogelijk zijn. Op het moment dat dit geschreven wordt kosten 15/17 inch monitoren ongeveer 6000 gulden. Toch valt de beeldkwaliteit zonder meer wat tegen. Dat komt omdat er (het is nu eenmaal standaard) analoge VGA-video-signalen uit de computer komen die weer naar digitaal moet worden teruggezet. Het is veel beter als een grafische kaart de beeldinformatie direct digitaal naar het scherm kan brengen. Maar helaas hebben de makers van platte beeldschermen nog geen standaard kunnen vastleggen. Dus makers van grafische kaarten wachten nog eventjes met het aanbieden van een 'digitale video' uitgangspoort. Het is dan ook niet gek dat IBM, Dell, HP en Compaq hun motherboards in hun computers willen uitbreiden met een speciale geïntegreerde grafische chip die zowel analoog (VGA, TV) als digitaal uitgeeft. Met deze kanttekening dat de chip de drie uitgangen onafhankelijk van elkaar kan aansturen. Een naam van de chip is al genoemd: ATI-Rage Pro LT. Op de achtergrond speelt nog iets anders: met Windows98 komt ook de mogelijkheid van het gebruik van meer dan 1 monitor tegelijk. En dan is het uit het oogpunt van verkoopstrategie handig om je computer daarmee aan te prijzen.

ST-Computer op CD-rom

De uitgeverij Falke Verlag heeft op een CD-ROM de complete uitgave van 1997 van het tijdschrift ST-Computer & Atari Inside gezet. Maar aangezien ze de teksten niet meer allemaal in de computer hadden zitten is er besloten om gewoon alle pagina's van de gedrukte uitgave te scannen. Om toch een zoekmogelijkheid te hebben is er een HTML-document met verwijzingen gemaakt. Op die manier komt men toch redelijk makkelijk bij de informatie. Ook wordt in de HTML-tekst de naam gegeven van de file die de gezochte pagina bevat zodat men later weet wat men moet uitprinten. De prijs is DM 20,-.

Plat beeldscherm

Meestal bedoelen we met een plat beeldscherm een apparaat dat tegelijk ook dun is. Maar dat hoeft per definitie niet. Tegenwoordig kunnen gewone beeldbuizen ook gemaakt worden met een echt plat beeldvlak. Een technische leek zal het absoluut onduidelijk zijn waarom een beeldbuis aan de voorkant gewelfd moet zijn. Maar ik u verzekeren dat het technisch helemaal niet zo simpel is om een echt plat vlak voor het beeld te maken. Pas vorig jaar kwam Panasonic met een monitor met een vlakke voorkant van 17 inch. Nu kunnen de andere fabrikanten ook niet stil blijven zitten en zo komt Samsung met een 19 inch model voor 2200 gulden. Ook heeft Samsung wat verbeterd aan de kleurweergave. Er wordt 15 procent meer kleurruimte gemaakt die vooral de groenweergave verbetert. Natuurlijk moet Sony ook met iets komen. Dat wordt (hoe kan het anders) een Trinitron van 21 inch voor een prijsje van ruim 5000 gulden. Technisch een nog grotere truc is het verkorten van de beeldbuis. Anders dan bij de TV lukte het niet om zonder kwaliteitsverlies meer dan 90 graden het hoekje om te gaan met de electronenbundel. Nu haalt men voor monitoren al de 100 graden wat tot gevolg heeft dat b.v. Nokia een 19 inch monitor maakt die aan de achterkant even lang is als het 17-inch exemplaar.

Geluid

De vorige keer al uitgebreid bericht over al het moois dat de STarTrack kaart voor muziekliefhebbers te bieden heeft. We gaan dat niet herhalen. Maar sinds de vorige uitgave is er wel wat nieuws te berichten want men zit niet stil. Ten eerste is Roboclock opgedoken. Dit stukje hardware kan in de DSP-poort van de Falcon worden gestopt en is dan in staat om andere samplerates met de Falcon te gebruiken tot maximaal 50.000 Hz. Het grappige is ook dat deze hardware de STarTrack kaart in staat stelt om de samplerate op te voeren naar 70.000 Hz. Dit houdt in dat alle vreemde samplerates zoals die bij video voorkomen (denk ook aan de komende DVD-disks) afgedekt worden. De compatibiliteit tussen Falcon en STarTrack is verbeterd. Er is een audio-driver die alle Falcon-DSP functies ondersteunt. Daardoor willen opeens talrijke audio-programma's voor de Falcon ook werken met de StarTrack. Helaas, al vanaf het allereerste begin hebben programmeurs van muzieksoftware zich niet netjes aan de programmeerregels gehouden. Dit wreekt zich ook nu want diverse Falcon software spreekt direct de Falcon hardware aan en zal daarom niet werken op de StarTrack kaart. Maar doordat er nu een interface bestaat kunnen dergelijke programma's redelijk makkelijk door hun maker geschikt worden gemaakt. Er nog iets aan de hand met de Falcon: typische Falcon software (en daar valt ook alle muzieksoftware onder) maken gebruik van de extra functies die de Falcon TOS versie 4 te bieden heeft. Wil men de STarTrack kaart in de Hades of de TT gebruiken dan is de vraag: waar haal je TOS v4 functies vandaan? Gelukkig is er MagiC dat versie-4 functies bevat. Maar dat houdt wel in dat de muzieksoftware ook onder MagiC moet werken! De laatste berichten over de aanpassingen zijn de volgende: CD Recorder Audio 2.22 van Soundpool werkt; Zero-X doet het ook maar gaat nog de mist in bij het instellen van de sample-rate (directe aanspreking van de hardware). De maker moet het inmiddels veranderd hebben. Trakcom van Compo maakt uitgebreid gebruik van de DSP en werkt verrassender wijze zonder meer. WinRec van Maxon heeft een patch nodig voor de DSP-functies. Maar helaas blijven na de verbetering de Chorus en Flanger effecten buiten werking. De andere effecten doen het wel. AudioTracker en Audiomaster van Soundpool doen het niet maar bij Soundpool is men bezig aan de aanpassing. Studio Son uit Frankrijk doet het ook niet goed en ook hier weer: er wordt aan gewerkt. Tot slot valt nog op te merken dat de STarTrack Mastering Software al tot versie 1.1 gevorderd is. Wat er bij gekomen is:

  • softwarematige ondersteuning voor het ADAT interface van Soundpool. Voor de duidelijkheid: met ADAT kan je tegelijk 8 sporen opnemen en weergeven.
     
  • Midi Time Code ondersteuning en wel (nu volgen wat technische termen) Midi-timecode, master/slave inclusief SMPTE-ondersteuning. Nu kunnen sequencers zoals Cubase het audio-systeem van de STarTrack bedienen.
     

Wat betreft de functionaliteit van de STarTrack kaart:

  • er is een screen-cache wat de beeldschermafhandeling versnelt (altijd welkom)
     
  • tot 100 markers zodat je ook omvangrijke producties kan maken
     
  • AIFF-sampleformat is bruikbaar
     
  • aanpassing aan de Roboclock (zie eerder)
     
  • scrubbing, wat wil zeggen: op zoek naar een marker kan je het sample beluisteren. Dat werkt makkelijker.
     
  • marker on the fly. Tijdens het inspelen kan je met een tik op de Enter-toets een marker toevoegen.
     
  • verbeterde afhandeling, zoekfuncties, administratie e.d. van de markers
     
  • men kan de wat fraaiere window-shading zoals die bij MagiC beschikbaar is op het scherm gebruiken
     
  • meer conversiemogelijkheden zodat AVR, WAV, AIFF gebruikt kunnen worden voor het maken van een CD met de CD Recorder Audio van Soundpool.
     

Er zijn vast en zeker mensen die hun enige VME-slot in de TT of Hades in gebruik hebben. De oplossing is: een VME-backplane met 2 tot 4 VME-aansluitpluggen. Die is verkrijgbaar. Maar helaas heeft Atari bij het maken van de VME-bus de zaak maar gedeeltelijk geïmplementeerd. Daarom is het onzeker wat wel en niet aan hardware samen op de VME-bus werkt. De prijs van de StarTrack hardware is ook gedaald. Vraag maar bij MABN te Schiedam wat de huidige prijs is.

Digitale fotografie

Als warme broodjes vliegen de digitale camera's de winkel uit met prijzen van zo'n 700 gulden. Maar meer dan gewone 'kiekjes' kan je er niet mee maken. Erg veel kleurenpixels zitten er niet in een beeld. Voldoende voor een plaatje op de monitor, maar dan moet je bedenken dat de meeste monitoren maar zo'n 96 pixels/inch weergeven. Voor kwaliteitskleurendruk (2400 dpi) zijn de verkregen plaatjes niet erg bruikbaar. Voor wat meer geld krijg je natuurlijk meer pixels. Maar de prijs van de lichtgevoelige CCD-chip stijgt dan wel kwadratisch. Voor zo'n 2500 gulden heb je een professioneel apparaat, de Nikon F2, maar ook die valt nog tegen. En dan heb ik het niet over de plastic behuizing die extreem schokgevoelig is. Een speelgoedfabrikant had het beter kunnen maken! Maar er komt verbetering. Rockwell Semiconductors (dezelfde als van de modem-chips!) heeft de rechten op een CMOS-beeldchip voor elkaar en gaat die nu in grote hoeveelheden goedkoop in gewone chipfabrieken produceren. Voor de duidelijkheid: er zijn heel speciale fabrieken nodig om CCD-chips te maken. Voorlopig is de massaproductie niet op gang dus veel prijsverschil is er nog niet. Fuji MX-700 b.v. kost nog altijd een lieve 2000 gulden maar geeft dan wel 1280 x 1025 pixels in kleur via een 35-mm objectief. De Ricoh RDC-4300 heeft een zoom-objectief maar minder pixels nl. 1280 x 980 voor f 1750,-. In dezelfde prijsklasse ligt ook Nikon Coolpix 900 met 1280 x 960 pixels voor f 2400,-. Maar dan heb je ook een 3x zoomlens en afneembare flits. Op het moment is de beste koop voor ongeveer 1000 gulden de Ricoh RDC-300Z die 640 x 480 pixels met een 1/4 inch CCD element opneemt. Dat is dus ongeveer VGA-kwaliteit. De 2 Mb grote geheugenkaart kan 12 beelden bevatten. Optioneel kan een 8 Mb kaart gekocht worden. Gelukkig voor ons Atarianen die niet over een PCMCIA-poort beschikken kunnen, is via een seriële (max. 115.000 b/s) poort download mogelijk. Er is zelfs een PAL-aansluiting waarmee de beelden op de TV bekeken kunnen worden. Heel belangrijk is volgens mij de aanwezigheid van een zoom-lens en een minimale afstand van 1 cm tot het te fotograferen object (met auto-focus). Aangezien als zoeker een 1,8 inch TFT display gebruikt wordt is mikken niet lastig. De 3x zoom is heel welkom want je hebt meer controle op de zichthoek zodat er later geen 'uitsnede' gemaakt hoeft te worden waardoor je pixels verliest. Wel zal je te pas en te onpas moeten flitsen. Als 'filmgevoeligheid' wordt ISO 80 aangegeven en dat is erg laag. Voor de amateur blijft ondertussen voor kleine aantallen plaatjes de goedkoopste manier: koop bij de drogisterij 'Kruidvat' een wegwerpcamera waarmee je de kiekjes maakt en laat die op klein formaat afdrukken. Totale kosten voor 27 foto's zijn f 18,-. Zoek ergens iemand op met een 600 dpi kleurenscanner en zet de plaatjes op disk.

Netscape

Voor Internetten met een Atari-computer zullen de meeste mensen wel CAB, Antmail en NewSie gebruiken. Sinds de lente is de broncode van de Netscape Navigator vrij te downloaden en is daar ook de coördinatie is gevestigd. Er wordt gebruik gemaakt van een soort GNU-licentie systeem voor mensen die aan de slag willen met de programmacode. Er is geen enkele reden om Netscape alleen te porteren naar Intel computers. Volgens een kort berichtje op de site is er vanuit Duitsland wat belangstelling om te werken aan een implementatie voor Atari-computers. Als we meer weten kunt u dit in deze rubriek aantreffen in de toekomst.

Virussen

De laatste jaren zijn er niet veel nieuwe bedreigingen voor onze computers in de vorm van virussen bij gekomen. Maar misschien is het toch een goed idee om een stukje recente software aan te schaffen zoals de Ultimate Virus killer UVK 2000 v.8 van Richard Karsmakers, Postbus 67, 3500 AB Utrecht. Interessant voor spelletjes fanaten die veel zelfopstartende floppydisks hebben is de mogelijkheid om verwoeste bootsectoren te herstellen. Er is een uitgebreide verzameling van honderden bootsectoren voor spelletjes, ook tamelijk recente.

Eurosymbool

Gebruikers van Windows kunnen al vanaf de Internet site van Microsoft de eurosymbool letters voor het systeem ophalen. Alle andere fabrikanten zijn hard bezig om hun fonts van deze extra letters te voorzien. Hoe het voor Calamus-gebruikers zal gaan is niet bekend. Maar gelukkig is de typografie van het euro-symbool tamelijk simpel zodat men waarschijnlijk met een type voor de broodletter (en misschien een italic-variant) wel klaar is. Het blijkt dat natuurlijk de Europese ambtenaren de nodige regels voor het symbool hebben bedacht. De afmertingen zijn in bijgaande tekening te vinden. Anders is dat natuurlijk voor de sierletters. Daar moeten echt typografisch verantwoorde varianten volledig nieuw bedacht worden. Als basisvorm kan men in ieder geval terugvallen op de 'e'. Een leuke die ik tegenkwam voor sierletters was de oplossing in het font Comic Sans MS. (zie afbeelding volgende bladzijde) Of ondertussen het euro-teken op een geschikte plaats in de Unicode is gezet, moet u echt aan onze expert (zie de vaste rubriek Avond/turen met Fonts) vragen. Voor zover nu te overzien zou in Unicode positie 20AC gebruikt worden, Adobe PostScript op positie 160 en Windows op positie 128. Ook zitten we met de kwestie: waar zetten we dat e-symbool op ons toetsenbord? In plaats van het stylistische 'f' lettertje (als je een Nederlands toetsenbord hebt wat tegenwoordig nog maar zelden voorkomt) of gewoon het œ-teken vervangen? (niet doen want het Engelse Pondje blijft voorlopig in gebruik!) Misschien een nieuwe positie bedenken (en dan tegelijk als standaard: overal in Europa (op elk nationaal toestenbord) het symbool op dezelfde plek? Er zijn (afkomstig uit de hoek van Microsoft) al E-toetsendopjes gesignaleerd die naast de letter E ook het symbool bevatten. Kennelijk is het de bedoeling de Alt-E ofzo het eurosymbool oplevert (maar Alt-E is bij ons en op de Mac vaak door editors in gebruik voor 'einde blok' markering). Zal Windows98 ons echt opschepen met de Ctrl-Alt-LShift-E om het eurosymbool te pakken te krijgen zoals boze tongen beweren? En er moet nog een kwestie worden opgelost: mag het e-symbool ook toegelaten worden voor het gebruik in filenamen? Wie het weet mag het zeggen.

SPAM stop

Ongevraagd drukwerk kan af en toe een plaag zijn. Ongewenste e-mail is dat sowieso. Maar wat doe je eraan? Je provider inlichten want die kan maatregelen nemen. Als vertegenwoordiger van de belangen van zijn klanten kan die naar de rechter stappen. Dat heeft EarthLink in de USA dan ook gedaan vorig jaar. Toen dezelfde firma weer de klanten van EarthLink bedolf onder Spam-mail, was de zaak gauw voor elkaar: de boete van 2 miljoen dollar kon zonder omhaal worden opgeëist. Door faillissement is er nu een commerciële spammer minder.

Linux

Langzaam maar zeker wordt het operatingsysteem Linux populairder. Het draait op zeer veel typen computers en, wat ook heel belangrijk is, er zijn vele heel goede applicaties beschikbaar op velerlei gebied. Inmiddels is Linux 68k/2.0 gereed en is werkend te krijgen op onze computers. Aangezien het systeem nogal wat geheugen vergt en veel harddiskruimte benodigd is een TT of een Falcon geen gek idee. Op een ST zal Linux waarschijnlijk te langzaam werken om plezierig inzetbaar te zijn. Mochten er onder onze lezers adepten zijn van Linux die een ST gebruiken dan horen we dat graag. Wil je de spullen hebben dan moet je DM 79,- ophoesten voor de Linux 68k 2.0 Whiteline Distribution CD. Een CD met de sources kost DM 20,- meer maar die heeft niet iedereen nodig. Op de CD zijn o.a. te vinden: X11 grafisch interface (afkomstig van de Unix-wereld), KDE desktop, Gimp (Photoshop-achtig), PovRay, Glut, ImageMagic, XPaint, Xmore, ACS, PGP 5.0, UniTeX enz. Verkoop loopt via Delta Labs media, Breite Str. 2, D-42781 Haan Duitsland, tel.: 02104/ 806 607, en daar is ook verdere info te vinden. In ons land is de leverancier MABN te Schiedam, tel.: 010-4703904 die de CD voor f 98,- aan u verkoopt.

Tekstfiles

Op onze computer zijn tekstfiles over het algemeen opgeslagen zonder al te veel toeters en bellen. Neem b.v. een First Word Plus tekst. Opgeslagen bevat die alleen maar wat extra letters die aangeven waar en hoe de linealen in elkaar zitten (waar tab-stops staan, begin en eindposities, waar vet begint en eindigt e.d.). Zet je een pagina tekst in Calamus dan wordt de file om het in op te bergen al wat groter want er moet extra layout-informatie worden weggeschreven. Ook luxe tekstbewerkers zoals Papyrus voegen de nodige extra zaken aan een tekst toe maar het blijft binnen de perken. Een fors document laat zich nog altijd op een floppydisk opbergen. Heel anders is dat bij de Windows-machines. Daar gebruikt men meestal 'Word' en die gaat echt niet zuinig met ruimte om. De meest gevraagde macro voor Word op dit moment (die moet je echt hebben, wordt gezegd) is Zip-Archive. Vanuit de tekstverwerker kan je documenten in gecomprimeerde vorm bewaren in bibliotheken (archiven). Je kan de zaak zelfs zo regelen dat je niet merkt dat er gecomprimeerd, gedecomprimeerd en gearchiveerd wordt. Volgens sommige mensen wordt zo pas Word bruikbaar.

Calamus

Van Adequate Systems komt het bericht dat ze met 'TIFFI' een nieuwe importer hebben voor TIFF-files die de meeste TIFF-varianten herkend en kan lezen. Nu is het zo dat TIFF-files over het algemeen heel groot zijn. Dus zomaar importeren naar een Calamus Page is niet ideaal. Vandaar dat ze aanraden om ook hun module 'Feindaten' aan te schaffen want dan kan je een grove en dus weinig geheugenvretende TIFF-afbeelding op de pagina zetten. Pas als je met hoge precisie gaat belichten b.v. wordt automatisch door TIFFI de grote TIFF-file ingelezen. Het is natuurlijk een doorzichtige koppelverkoop maar ze hebben beloofd dat bij aanschaf van beide modules tegelijk men 100 gulden korting krijgt. Voor de rest: hun adres is hetzelfde gebleven: adequate systems GmbH, Brauereistr. 2, D-67549 Worms maar hun Internet adres is gewijzigd.

Bit belasting

Omdat er zelfs milieubelastig wordt geheven in de hoop dat het milieu zelf minder belast zal worden, is het niet zo gek dat er gefilosofeerd wordt over een bit-belasting. Als er energie je huis binnenkomt moet je tegelijk een energieheffing betalen. Stromen er bitjes binnen dan moet je bit- belasting betalen. Logisch en simpel. Elk huis een bit-teller net zoals er al een gasmeter, een watermeter en een electriciteitsmeter zijn? Of toch maar elders in de bitstroom de belasting heffen (bij de provider, bij het land binnenkomende en uitgaande verbindingen)? En wat voor gevolgen voor de betalingsbalans hebben de import en de export van bitjes? Vragen en nog eens vragen. Maar met al dat gepraat de laatste tijd over electronisch geld en kopen via het Internet komen de belastingtechnische kanten van deze geldstroom onder de aandacht van de nationale staten. Goederen kopen via het Internet is geen belastingtechnisch probleem: het komt de grens over en dan kijkt de staat hoeveel ze moeten vangen aan heffingen, belastigen e.d. maar wat als de goederen bestaan uit software. Ik koop b.v. in India een set Devanagiri Postscript fonts en betaal met mijn creditcard nummer. Vervolgens kan ik mijn aankoop via het Internet downloaden. De staat ziet alleen maar dat een bedrag via mijn creditcard het land verlaat. En er is in dit geval geen belasting 'geldexport' mogelijk. Wat de staat dus wenst is in dit geval ook BTW te kunnen heffen. Koop ik mijn fonts voor een firma die een BTW-nummer heeft dan is het nog wel te verrekenen maar van een particulier kan de staat geen BTW innen. Wat het nieuwe paarse kabinet ons zal bieden is nog niet bekend, maar er ligt wel een ambtelijk stuk met de titel 'BTW-heffing bij electronische betalingssystemen'. Het is natuurlijk zinloos voor ons land om alleen te gaan in een verenigd Europa. In elk geval wil Duitsland best mee doen aan een Europese regeling. Voorlopig is het idee in ontwikkeling bij de OECD. Over een paar jaar zal de wereldomspannende vrije handel via Internet verleden tijd zijn.

Diploma

Voordat je een beroep gaat uitoefenen moet je eerst over de nodige vergunningen beschikken. Ook moet je cursussen gevolgd hebben, examens afgelegd enz. Zeker in de technische vakken zijn diploma's nodig. Maar gek genoeg mag iedereen met computers knutselen en er een broodwinning mee hebben zonder ooit blijkt te hebben gegeven van enige technische kennis. Een electricien die een stopkontakt komt vervangen, een lamp ophangen e.d. moet gediplomeerd zijn want de spanning waarmee hij werkt is hoger dan 24 volt. Maar beneden de 24 volt mag iedereen zijn gang gaan. Omdat de voeding van een computer in een aparte afgeschermde doos zit mag iedereen doen wat die wil zolang hij maar niet aan die voeding komt want daar zitten spanningen hoger dan 24 volt in. Repareren van voedingen mag eigenlijk alleen maar door mensen met een vakdiploma. Dat bij voer- en vaartuigen altijd 24 Volt of lager wordt gebruikt komt ook omdat bij hogere spanningen dure vakmensen moeten worden ingezet. Die 24 Volt grens komt tot ons uit een ver verleden. Toen de eerste electrische treinen op metalen rails gingen rijden bleken dat er wel eens spanningen hoger dan 24 Volt tussen rails en aarde te bestaan. En paarden die toen nog veel in gebruik waren zijn gevoelig voor spanningen boven de 24 Volt want die voelen ze en dat maakt ze extreem schrikachtig. Vandaar die grenswaarde. Trouwens nu ik eraan denk: bij de RS-232 heeft men een +12V en een -12V. Dat levert ook weer het magische 24-Volt niveau op. Er gaan momenteel stemmen op om op Europees niveau te komen tot diplomaas voor computer repareerders, in elkaar zetters, verkopers e.d. want steeds meer mensen gaan zich ergeren aan de geringe vakkundigheid van mensen die in deze branche hun brood trachten te verdienen.

GNU C++

Al jaren geleden hebben we voor de PD-bibliotheek met veel noeste arbeid een set diskjes weten te produceren met een werkende versie van het C++ programmeerpakket. Maar veel mensen zullen terugschrikken voor de Spartaanse manier waarop in een commandline-interpreter de boel bediend moet worden. Een fatsoenlijk grafisch interface - een shell - zou welkom zijn. En Dipl. Ing. (FH) Volker Hemsen, Gremskampstr. 3, D-23714 Bad Malente-Gremsmühlen Duitsland heeft voor DM 30,- de grafische shell Agnus 1.14 gemaakt. Hijzelf maakt gebruik van de heel wat recentere (dan de onze) versie van het GNU C++ pakket (2.72) die de firma Software Service Seidel op de SDK Upgrade 97 CD heeft staan.

Creditcardnummers

Het is en blijft griezelig om zo maar open bloot je creditcardnummers over het Internet te zenden. Maar over dat risico is al vaker bericht. Het geval waar het nu om gaat is heel wat erger. In Duitsland zijn er heel wat meer loterijen dan bij ons. Elke deelstaat organiseert er wel eentje voor zijn burgers (en het levert de overheid een flinke duit op). Een Duitse Atari-bezitter ging met CAB ook eens het net op om te zien of hij een gokje kon wagen via het Internet. En dat kon. Hij gaf naam, adres en creditcard op in een daarvoor op het scherm verschenen formulier. Per post kwam een echt lot aan en korte tijd later kon hij via het Internet te weten komen dat hij niet gewonnen had. Maar nieuwsgierig geworden naar hoe je dat soort bestellingen nu regelt via WWW-pages zette hij de CAB-browser op 'show source'. En tot zijn verbazing zag hij dat de ingetypte gegevens gewoon aan een file werd toegevoegd die als uitgang .html had. Dus in CAB dan maar eens die WWW-page opvragen. Tot zijn stomme verbazing kreeg hij een hele lange lijst binnen die namen, adressen, bankrekening nummers creditcardnummers enz. bevatte. Hij ging toen eens verder kijken hoe het bij andere Duitse loterijen op het Internet toeging. En warempel, net zo! Na wat overleg met een Windows/WWW deskundige bleek de oorzaak: gebruik van Microsoft Web-Editor FrontPage. Die bevat een kant en klare voor iedereen bruikbare en aanpasbare 'Save Results Form handler'. En die maakt de html-file aan die de gegevens zal gaan bevatten met de eigenschap 'voor iedereen leesbaar'. Het is dan de taak van de Web-administrateur om de toegangsrechten tot die file juist in te stellen. En dat was men overal vergeten. Hoeveel mensen de fout in de beveiliging ook hebben bemerkt is onduidelijk dus in hoeverre de gegevens in verkeerde handen zijn terecht gekomen moet later blijken.

Kabelmodems

Steeds vaker hoor je van kabelmaatschappijen dat ze Internet gaan aanbieden. Goedkoop is dat niet, maar snel is het wel. Zitten twee Internetgebruikers bij dezelfde kabelmaatschapij dan kunnen ze inderdaad heel snel bitjes overzenden. Maar voor de rest van de wereld blijft men natuurlijk afhankelijk van de trage verbindingen. Dat neemt niet weg dat de kabelmodems steeds beter worden (en goedkoper gelukkig want de huur van die apparaten is nogal hoog!). State of the art is nu 3 Mb/sec download en 125 Kb/sec upload. Dat is voldoende voor digitale video ontvangst. De prijs van het modem is nu ongeveer 400 gulden wat inhoudt dat de huurprijs per maand beneden de 10 gulden kan liggen. Zo goedkoop verhuren onze kabelmaatschappijen hun modems zeker niet!

Transistor 50 jaar

In de Bell Labs, Murrey Hill, New York is kort geleden gevierd dat de transistor 50 jaar geleden ontdekt werd. Na zo'n lange tijd is te verwachten dat diverse betrokkenen zoals Bardeen, Brattain en Shockley niet meer in leven zijn. Maar verder was iedereen er die kon gekomen. Zo ook Jack Kilby, de uitvinder van de geïntegreerde schakeling en Gordon Moore, de stichter van Intel. Er werd gefilosofeerd of de ontdekking toeval was of net zoals de boekdrukkunst, 'de tijd er rijp voor was'. Het was een mengeling van beide. Dat met halfgeleidermetalen leuke dingen te doen zijn was men al op diverse andere plekken aan het onderzoeken. Immers de quantumtheorie was toentertijd al bekend en bruikbaar gebleken (atoombom). Het element 'geluk' was de keuze van de halfgeleider: silicium. Die bleek een heleboel handige eigenschappen te hebben. Een ander element dat heeft bijgedragen aan de snelle vooruitgang is zonder twijfel de licentie. Nu zou men alle moeite doen om een monopolie in een nieuwe technologie te behouden maar 50 jaar geleden was men veel losser in die zaken. Transistorlicenties werden dan ook voor een gering bedrag aan iedereen gegeven. Je kunt gaan filosoferen hoe de wereld er uit zou zien als Bell de transistor in eigen beheer had gehouden: geen Atari-computers! Trouwens, überhaupt geen computers!

Poorten

Vanaf het begin was het grote pluspunt van de Atari ST: er kan zoveel ingeplugd worden! De hele achterkant bestaat uit een rij aansluitpluggen. Wegens gebrek aan ruimte kunnen er zelfs stekkers in de zijkant geplugd worden (ROM-poort, Midi). Bij de latere 1040 ST's moeten zelfs de muis en de joystick aan de onderzijde ingestoken worden! In die tijd had een IBM-PC alleen nog maar een keyboard stekker, een printerpoort en (in luxe uitvoering ) een RS-232 poort. Maar de tijd staat niet stil. Inmiddels zit ook de achterkant van onze multi-media PC vol met aansluitstekkers. Om eens wat op en rijtje te zetten:

  1. de monitor plug
     
  2. de keyboard aansluiting
     
  3. de muis-plug, veelal een RS-232 poort
     
  4. een modem-poort
     
  5. een printerpoort
     
  6. een SCSI-stekker voor de externe harddisks
     
  7. joystick poorten
     
  8. enz. enz.
     

Sinds kort is er een nieuw stekkertje bij gekomen: de USB-poort die vele andere poorten in de toekomst overbodig kan maken. USB staat voor de wat protserige benaming 'Universal' Serial Bus. Men heeft al van alles bedacht: de monitor kan zijn video info digitaal binnen krijgen, dus is aansluitbaar op de USB, net zoals het toetsenbord, de muis, de printer, de scanner enz. Ook kan je via de USB computers met elkaar verbinden. De USB heeft (vanwege het 'serial') maar weinig draadjes nodig. Twee stuks plus aarde is in principe voldoende. Om aansluitbare apparaten wat goedkoper te maken bevat de plug ook nog twee voedingsdraden. Aparte voedingen voor elk apparaat worden dus overbodig. Maar pas na de komst van Windows 98 zal de USB-poort bruikbaar worden. Wat betreft fabrikagekosten van een PC: die kunnen omlaag omdat heel wat aansluitingen kunnen vervallen. De levensduur van randapparatuur is gemiddeld heel wat langer dan die van de computer. Er zal in de toekomst dus een levendige handel ontstaan in interfaces die dan b.v. de mogelijkheid geven om een 'gewone' printer toch aan te sluiten op de USB-bus. Volgens de specificaties zal de USB een top van 12 Mbyte/sec halen wat ongeveer overeenkomt met de thans moderne Ethernet verbindingen van 100 Mbit/sec. Maar daar zal niet iedereen behoefte aan hebben, dus zijn er ook mindere uitvoeringen mogelijk die maar 1.5 Mbyte/sec kunnen verdragen, voldoende voor muis, toetsenbord, printer en modem. Specialisten twijfelen aan de bruikbaarheid van de USB-bus voor zaken als digitale video (naar de monitor) en harddisks. Immers SCSI haalt met geschikte harddisks een snelheid van 40 Mbyte/sec. Ook DVD-drives willen sneller datatransport dan de USB kan verschaffen. Met andere woorden: vermindering van aantal stekkers aan de achterkant van de computer zal voorlopig niet gerealiseerd worden. Wat wel zit aan te komen is de Firewire-poort die ook serieel is en 400 Mbyte/sec haalt over speciaal coax kabel of via een glasvezel. Iedereen die meer wil weten kan op het net terecht.

Hasbro en Atari

Er is na heel wat speculaties, duidelijkheid gekomen over de verkoop van Atari aan Hasbro. Voor 5 miljoen dollar heeft Hasbo de rechten gekregen op de Atari spelletjes Centipede, Missile Command, Pong, Breakout, Tempest en nog zo'n 70 andere titels. De plannen zijn simpel: ze werken de spelletjes om tot versies voor de PC en voor het Sony Playstation console. Ondanks of juist dankzij de verkoop van wat zaken is er de nodige stennis rond Atari-JTS gekomen. In 1996 toen JTS Atari kocht maakten ze nog harddisks. Dat is inmiddels ook voorbij en de aandelen staan er treurig bij op de beurs. Mensen die vroeger aandeelhouder van Atari waren zijn naar de rechter gestapt om de deal tussen Atari en JTS nader te laten bekijken. Ze voelen zich bezwendeld door JTS die van alles beloofden - niets dan goeds voor onze Atari - als ze met de overname zouden instemmen en niets van die beloftes is waargemaakt. JTS heeft heel wat geld in eigen zak gestoken dat afkomstig was van door Atari gewonnen copyright processen en waar de 5 miljoen van Hasbro heen zijn gegaan is ook mysterieus.

Muziek

Het zou ons bijna ontgaan maar in Frankrijk maakt Softjee muziek software voor de Falcon. Helaas is vlotte bediening van Franstalige software de meeste lezers niet gegeven. Maar er is een oplossing. In Engeland heeft CyberSTrider de taak op zich genomen om alles van de firma in het Engels om te zetten en dat is een taal waar de meeste mensen wel weg in weten. Het volgende is te koop:

Digital Home Studio

Een 32-track editor/player van audio- en MIDI-channel tracks die de volgende zaken aan kan

  • max. 64 audio kanalen
     
  • panning en volume effect programmeerbaar per track
     
  • op elk gewenst moment kan men effect aan- en uitzetten
     
  • max 9 octaven replays voor audio- en MIDI-geluid
     
  • max. 50 KHz 16-bit stereo
     
  • max. 12 tracks gelijktijdig naar disk
     
  • max. 32 MIDI-tracks
     
  • audio tracks, D2F track en MIDI-Track kunnen in eenzelfde track gemixt worden.
     
  • een D2D file kan overal in een sequence geplaatst worden
     
  • digitale effecten zoals echo, reverb, flanger, equalizer e.d. beschikbaar in audio tracks en in samples
     

De prijs zal omgerekend ongeveer 250 gulden bedragen.

MID Play

Heb je een Falcon en MIDI-files dan heb je MIDI-hardware nodig om wat te horen. Tenzij je MID Play gebruikt, dat een soort softwarematige klankvormer maakt met als mogelijkheden:

  • speelt alle MIDI-files af zolang het maar volgens de GM norm is genoteerd
     
  • max. 24 voices op een standaard Falcon
     
  • ieder kanaal heeft een eigen dynamische polyfone stem
     
  • je kunt het geluid van het huidige kanaal veranderen in realtime
     
  • twee handige mogelijkheden: solo - om alleen maar een opgegeven kanaal af te spelen - en mute om dat juist niet te doen.
     
  • op het scherm heb je info over volume, kanaalinfo per kanaal weergegeven, bar time enz.
     

PCI-bus

Nadat de PCI-bus bij de Intel-computers triomfen heeft gevierd gaat die ook bij ons binnendringen. Het begon met de Medusa, het ging verder bij de Hades en ook de Milan doet van alles met de PCI-bus. Als klap op de vuurpijl komt er ook een adaptor voor de Falcon. Ik wil hier niet tot in de details gaan vertellen over de PCI-bus maar misschien is een plaatje wel een aardige oriëntering. Ergens in de buurt van deze tekst moet een afbeelding staan van de PCI-busaansluiting in de Milan-computer. Ik wil wel een paar woorden kwijt over de plug and play eigenschap van de PCI-bus. De bedoeling is dat als je een kaart inplugt de computer bij het opstaren alles - softwarematige instelling van de hardware van de PCI-kaart en inladen van de juiste driversoftware - zonder tussenkomst van de gebruiker wordt geregeld. Zeker 15 jaar geleden was daar al een goede oplossing voor die we o.a. kunnen terugvinden bij de Sinclair QL; elke insteekkaart heeft een eigen Eprom-chip met daarin software enz. die bij het opstarten gebruikt wordt. Bij de Mac's is hetzelfde principe gebruikt voor hun NuBus en ook de Amiga met zijn Zorro-bus doet het zo. U begrijpt het al: de PCI-buskaarten gaan net zo te werk. De PCI-bussen zijn niet operatingsysteem- en CPU-type gebonden. Dan zit je met de vraag: wat voor software zet je in de Eprom? Primair natuurlijk iets voor Windows. Of iets voor de Mac (waardoor je dan heel wat meer geld voor dezelfde hardware kan vragen!). De afspraak is dat er op elke PCI-kaart volgens de OpenBoot-standaard software aanwezig is geschreven in Fortran. Waarom Fortran zal de verbaasde lezer zich afvragen? Dat is een heel ander verhaal en dat vertel ik hier niet. De Milan b.v. zou gebruik kunnen maken van de gegevens die in de Eprom van een PCI-kaart zitten maar doet dat nog niet. Er zijn wel plannen om later een Fortran-interpreter aan het systeem toe te voegen. Voorlopig ben je dus beperkt in het gebruik van PCI-kaarten want alleen die kaarten waarvoor speciale Milan-aanstuursoftware is gemaakt kan je gebruiken. Op dit moment is er een artikelenserie bezig in het Duitse ST-Computer tijdschrift over de PCI-bus.

Falcon Expand

Zoals de naam al zegt: maakt van de Falcon een Midi Expander. Als je de gewenste audio sounds inlaadt dan kan je de D2D (Disk to disk) files afspelen.

  • bespeelt instrumenten alsof er een echte Midi Expander aanwezig is
     
  • gebruikt audio-instrumenten met multi-sample, envelope, volume, pan e.d.
     
  • ieder kanaal heeft een dynamische polyfone stem
     
  • gebruikt 16 MIDI-kanalen
     
  • kan overweg met MIDI-commando's zoals Change, Note-On, Pitch, Pan pot e.d.
     

De verkoop in Engeland zal lopen via de aldaar zeer bekende FaST Club, PO Box 101, Nottingham NG2 7NN Engeland. Bij het ter perse gaan van dit blad waren de prijzen nog niet vastgesteld. Men wordt geadviseerd om bij belangstelling eventjes te kijken op het internet

Programmeren

Dat is iets dat tegenwoordig niet veel meer gedaan wordt door computerhobbyisten. Maar voor de weinige actieve programmeurs is het leuk te weten dat in Engeland een maandelijks diskmagazine bestaat met de naam ICTARI. In ons land wordt het niet verspreid. Maar gelukkig kan men alles downloaden door even te kijken.

Een kort overzicht van de inhoud van nr. 51 is: Assembly: Translator program; GfA Sampled sound routines; HiSoft Basic: Cadenza address book with sources; STOS: Gemma - Use GEM from STOS - , scrolling routines, STOS Updater, STOS Falcon Extensions, Joystick extension, STE Extension en Quartet track player. Een blik in de inhoudsopgave van voorgaande nummers laat zien dat eigenlijk alleen Basic, Assembly en STOS mee doen. Andere computertalen zoals C of Modula komen bijna niet aan bod.

Klein toetsenbord

Computers nemen steeds minder ruimte in beslag. Zo zelfs dat het toetsenbord het grootste onderdeel is. En er is een limiet aan hoe klein je toetsjes kan maken want (niet iedereen heeft kleine vingers). Als je kijkt naar al die Palmtop computers: typen kan niet meer. Maar er is een heel origineel idee gepubliceerd in de Volkskrant: Theo Jansen is de uitvinder. Zie bijgaande tekening. De clou is: het is helemaal niet zo moeilijk voor de computer om te ontdekken welke toetsen er allemaal tegelijk worden ingedrukt. Nu kunnen we op ons toetsenbord al combinaties van Alt, Control en Shift met een andere toets gebruiken. Breidt dat principe gewoon uit. Kijk in de tekening. De zwarte lijnen omgrenzen de aanraaktoetsen. De 2 wordt dus gemaakt doordat zowel 1 als 3 gelijktijdig worden beroerd. De Y verkrijg je door vier toetsen tegelijk te activeren n.l. 5, 7, G en J. Als er een prijs voor het grote innovatieve idee is, dan zou Theo Jansen die verdienen!

Milan

Van de makers kwam tot ons een lijst van software die ze aan de praat hebben gekregen. In sommige gevallen betreft het 'normale' versies en in een paar gevallen gaat het om 'reeds aangepaste' splinternieuwe versies. Dat staat helaas niet vermeld. Dus de vraag: 'welke software van mij dient een update te krijgen als ik een Milan koop?' is niet te beantwoorden. Wel bekend is de prijs: f 1700,- voor een tower met 16 Mb geheugen, 16x CD-ROM speler, 1 Gb harddisk, een grafische kaart Virge S3 met 2 Mb videogeheugen en TOS 4.5 met N.AES. Verder een toetsenbord en een muis. Aanwezige applicaties: Papyrus, Texel, Pix Art, Smurf, Draconis, AniPlay, e.d.

STinG met PPP

In het artikel met bovenstaande naam, gepubliceerd in de vorige uitgave is een klein foutje geslopem. Voor de zekerheid geven we het hier nogmaals (let op de 'resident..'):

#
# Configuration part
#
RESIDENT        = TRUE
PROTOCOL        = 1
PAP_ID           = rwbest
PAP_PASSWORD    = ******
VJHC             = FALSE
LAN_PORT        = FALSE
USERNAME        = rwbest
HOSTNAME        = wxs.nl
FULLNAME        = Robert Best
CLIENT_IP       = 0.0.0.0
MTU              = 1500
MASQUERADE      = FALSE;
NAMESERVER      = 195.121.1.34
NAMESERVER      = 195.121.1.66
SERIALPORT      = Modem 1
CIX_LOGIN       = FALSE
PHONE_NUMBER    = 4645333
DEF_ROUTE       = TRUE
EXEC_BATCH      = FALSE
DEBUGGING       = FALSE
#
# Connection part
#
INIT         = ATZ
PREFIX       = ATDT
HANGUP       = ,+++,ATH
CONNECT_WAIT = 60
REDIAL_DELAY = 20
SUCCESS      = CONNECT
SUCCESS      = CDWAIT
FAILURE      = BUSY
FAILURE      = NO CARRIER
ABORT        = NO DIALTONE

#

STinG en Xs4all

Van Jos Vlietstra ontvingen wij een bericht over zijn ervaringen met STiNG. Aldus:

Vanavond heb ik een aantal uren geworsteld (echt waar!) met STiNG. Uiteindelijk is het me gelukt, d.w.z. NEWSIE doet het weer! Weliswaar nu met Sting-PPP. Ik heb in eerste instantie de aanwijzingen van Robert Best gevolgd (red.: zie vorige uitgave). Toch is het belangrijk (voor XS4all) dat je het dialscript HELEMAAL invuld met een 'P'voor je loginnaam. Ook het DEFAULT.CFG moet je helemaal invullen. Ook moet gezegd worden dat je de Sting Internal CPX op AKTIEF moet aanklikken! Ik zal ook mijn dial.scr en default.cfg hier bij vermelden voor de xs4all gebruikers.Het werkt nog steeds goed !

#
#   General Parameters
#
SERIALPORT  = Modem 1
DEF_ROUTE   = TRUE
MASQUERADE  = FALSE
EXEC_BATCH  = FALSE
CIX_LOGIN   = FALSE
RESIDENT    = FALSE
DEBUGGING   = FALSE
#
#
#   Port Parameters
#
CLIENT_IP   =194.109.130.195
MTU         = 1500
PAP_ID      = Pjovlie
PAP_PASSWORD = ******
PROTOCOL    = 1
VJHC    = FALSE
LAN_PORT        = FALSE
#
#
#   Addressing
#
USERNAME        = jovlie
FULLNAME        = Jos Vlietstra
HOSTNAME        = xs4all.nl
NAMESERVER      = 194.109.6.66
NAMESERVER      = 194.109.9.99
#
#
#   Modem Specifics
#
INIT        = ATZ
PREFIX      = ATDT
HANGUP      = DTR
CONNECT_WAIT = 60
REDIAL_DELAY = 20
SUCCESS     = CONNECT
SUCCESS     = CDWAIT
FAILURE     = BUSY
FAILURE     = NO CARRIER
ABORT       = NO DIALTONE
#
#
#   Telephone
#
PHONE_NUMBER = 0793611011
FEE_FILE    =
ISP_TIME    = 1, 0.00
ISP_SENT    = 1, 0.00
ISP_RECVD   = 1, 0.00
#
#
#   Network Environment
#
#
#
#   Dial Script
#
FIND_TIMEOUT = 60
#
DIAL_SCRIPT
#
WAIT        = 500
REPT        =
FIND        = ogin:
RESP        = Pjovlie
#
WAIT        = 500
REPT        =
FIND        = ord:
RESP = *****
#
WAIT        = 500
REPT        =
FIND        = address
RESP        = $GET_IP
#

DEFAULT.CFG

#  This is the STinG relevant stuff.
#
ALLOCMEM    = 65000
#
THREADING   = 50
FRAG_TTL    = 60
#
ICMP_GMT    = -60
ICMP_AD     = 10
ICMP_FLAG   = 0
#
TCP_PORT    = 1024
MSS         = 2000
RCV_WND     = 5000
DEF_RTT     = 50
DEF_TTL     = 128
TCP_ICMP    = 1
#
UDP_PORT    = 1024
UDP_ICMP    = 1
#
USERNAME    = jovlie
HOSTNAME    = xs4all.nl
FULLNAME    = Jos Vlietstra
#
NAMESERVER  = 194.109.6.66
DOMAIN      = xs4all.nl
DNS_CACHE   = 64
DNS_SAVE    = TRUE
#
PAP_ID      = jovlie
PAP_PASSWD  = ******
#
#  Here starts the client relevant stuff.
#
# Used by the Dialer :
#
DIALER      = 127.0.0.1
LOGIN_BATCH = C:\STING\DIALER\LOGIN.BAT
#

#


Copyright © Rein Bakhuizen van den Brink
Last updated on 1 september 1999
Home Publicaties Actueel 73 Actueel 75