|
|
Actueel 78Bearboard Eind januari zag het ernaar uit dat het in Atari-kringen goed bekende Bearboard BBS te Rotterdam zou moeten stoppen. De systeemmanager, Ton Ketting kon de zaak niet meer financieel rond krijgen. Het aantal betalende deelnemers was zo verminderd dat de kosten van vervanging van hardware (harddisks gaan kapot, zeker als ze dag en nacht draaien) en het betalen van de telefoonrekening niet meer op te brengen waren. In zijn huidige vorm heeft het BBS 12 jaar bestaan en al die tijd hebben heel veel mensen enorm veel plezier van de verschrikkelijk grote hoeveelheid software die altijd on-line voor download beschikbaar staat en worden veel genoeglijke avonden doorgebracht met het bijhouden van het berichtenverkeer in de diverse area's. Op het allerlaatste moment werd het gelukkig toch mogelijk om het BBS in afgeslankte vorm te laten voortbestaan. Zo is het Fido-net afgekoppeld maar het Atari-net (FAN) blijft bestaan, zodat de Nederlandstalige babbelrubriek over alles dat met Atari te maken heeft, aanwezig blijft. En vanzelfsprekend is de download mogelijkheid voor software behouden gebleven. Hulde dus aan de de vaste medewerkers van het Bearboard BSS, Ton Ketting, Emile Putting en Ruud Sint.
PS en PDF filesVoor PostScript files bestaat GhostScript dat niet erg gebruiksvriendelijk werkte op TOS-computers, zie ST 59 p.21, en voor bestanden in Portable Document Format moest je uitwijken naar de Acrobat Reader van Adobe op een DOS- of UNIX-machine. Christian Felsch heeft het bekijken en afdrukken van PS-en PDF-files een stuk prettiger gemaakt. Met anonymous FTP zijn van ftp.rz.tu-harburg.de uit de directory pub/software/systems/atari/gnu/ghostscript/gemgs/de lzh-archieven Gemgstt of Gemgsst, Fonts-1 en Ps-550 op te halen, ruim 2 Mbyte. De Liesmich geeft duidelijke installatie-en gebruiksaanwijzingen. Op TT en Milan hebben we gemgstt getest en het werkt goed. Het hoofdprogramma gemgs.gtp (ruim 1 Mbyte!) kan omgedoopt worden tot gemgs.prg. PS-en PDF-files zijn vaak erg groot, dus een harddisk is noodzakelijk. Tussen de PS-hulpbestanden zitten ook mooie voorbeelden zoals de kleine PS-routine van Elizabeth Zwicky (2 kbyte) die sneeuwvlokken tekent. KeyboardreparatieLaatst repareerde ik een Atari keyboard. Ik kwam er niet onderuit om het hele ding uit elkaar te halen. En ik kan u verzekeren dat er erg veel kleine schroefjes zijn die het boven-en benedendeel tesamen houden! Maar toen ik de zaak in elkaar wilde zetten miste ik een paar rubber contactdopjes. Tijden gezocht, maar de twee die ik miste waren nergens te vinden terwijl zuiver natuurkundig gezien ze maar in een beperkte ruimte konden verblijven (dopjes maken geen quantum-sprongen). Uiteindelijk heb ik maar twee dopjes 'geleend' van het rechter cijferdeel. Nog geen 2 dagen later kom ik de volgende tekst tegen (vertaald) in het Best Electronics TT Touch Installation Sheet: "er zijn 94 siliconencontactjes in het ST/STe toetsenbord; er zijn 95 plastic 'shell cavities' en 97 mogelijke plekken op de printplaat. De Return-key heeft maar 1 siliconencontact (de tweede is er niet) en de linker Shift-toets mist ook een contact (zowel links als rechts)". Mijn zoektocht naar de missende dopjes was dus een zinloze taak: ze waren er gewoon vanaf het begin niet! Maar om nu dat toetsenbord weer helemaal uit elkaar te schroeven, zover ben ik niet gegaan. Giro en MacIn de sector Drukwerk en Vormgeving zijn vele Mac-computers te vinden. Dat is daar zo'n beetje standaard. Wat is logischer dan om, als je al een Mac hebt staan om dan ook bij de Postbank het 'GiroTel Zakelijk voor Mac' te bestellen en te gebruiken. Groot was dan ook de verontwaardiging toen in december een brief kwam dat het stopte. Gezien de kleine groep was het niet lonend om een speciale Mac-versie te maken, zelfs als het alleen maar een update betreft. Per 1 mei is het dus 'dag met het handje' en wordt men zakelijk afgekoppeld. De Postbank zelf vindt zich heel coulant want ze hebben iedereen ruim van te voren (6 maanden) op de hoogte gesteld. 'Dus iedereen kan in die tussen tijd wel een Windhoos computer kopen' is de reactie. Kwade tongen stellen de vraag "Zou daar bij die Postbank iemand zijn omgekocht door MicroSoft?" CD-changerEr zijn tegenwoordig audio-apparaten die een beetje zijn uitgevoerd als jukebox. In sommige kan je wel 25 CD's plaatsen en bij afspelen een keuze daaruit maken. Je vraagt je af: 'Waarom moeten computeraars elk CD-ROM schijfje per stuk en met de hand inladen?' En dan vaak nog met een 'caddy' zodat je nog meer gefrunnik hebt. Sinds kort zijn er ook CD-ROM changers zoals de Pioneer DRM-624X waar er zes in kunnen. Maar dan zit je met de kwestie: hoe moet je dat computertechnisch gezien gaan bedienen? Dat is heel simpel gedaan. De drive is SCSI en volgens de specificatie kunnen er per SCSI-ID nummer acht apparaten worden aangesloten. Dat werd tot voor kort bijna nooit ergens gedaan. Maar je kan werken met b.v. ID=3 LUN=1, ID=3 LUN=2 enz. Voor onze computers is de vraag: welke software moeten we gebruiken? In elk geval doet ExtenDos Gold het want bij het draaien van het installeerprogramma zijn er set-ups mogelijk voor 'multi-changers'. Ook de gewone ExtenDos versie 2.4 kan het. Maar dan moet je wel even de handleiding lezen en met de hand de configuratie goed zetten. Een andere (en goedkopere) oplossing is 'Spin!' te gebruiken. Bij het pakket zit een driver spin_sd.bos en die kan overweg met meerdere LUN's tegelijk op eenzelfde ID. BeeldschermOp ons SM 124 z/w beeldscherm is plaats voor 20 regels tekst met 80 duidelijke letters op een regel. Toentertijd was dat heel wat; nu soms nog onvoldoende. Men kwam op het idee: als we nu de monitor een kwart slag draaien dan kan je heel wat meer regels onder elkaar krijgen en met een wat kleiner letterje krijg je er ook weer 80 op een regel. Dat klinkt makkelijk maar is niet eenvoudig. De video kantelt niet mee, dus de scanline blijft van boven naar beneden lopen. Alle letters die je gebruikt moeten een kwart slag gedraaid worden, de beweging van de cursor moet andersom, grafische afbeeldingen moet een kwart slag gekanteld worden enz. U begrijpt het wel: om zo iets softwarematig goed te doen is niet eenvoudig en bovendien: echt duidelijk is het schermbeeld niet. Maar nog steeds zitten we met het probleem: als we kantooractiviteiten doen dan werken we gebaseerd op A4-papier. Brieven, facturen, fax berichten enz enz. Dus het is beter om het scherm te kantelen want pas bij een onbetaalbaar duur 22 inch scherm kunnen we een heel A4-tje in beeld hebben op ware grootte. Ooit is er voor de Mac een monitor gemaakt die kon kantelen en waarbij de systeemsoftware zich redelijk goed aanpaste. Tegenwoordig hebben de PC's grafische kaarten en dus zou het veel makkelijker zijn om 'gekantelde' monitoren te gebruiken. Maar ja, gewone monitoren laten zich niet kantelen. Het komt nu pas in zwang bij de grote dure platte beeldschermen want die zijn makkelijker te kantelen. Iiyama b.v. adverteert er met zo eentje. En inderdaad de leus is: een A4-tje op ware grootte!! Maar helaas: die prijzen van die grote platte beeldschermen... ROM-poort hardwareIn het verleden is er heel wat hardware gemaakt die ingeplugd in de ROM-poort allerlei specifieke, heel nuttige taken konden vervullen. Over het algemeen valt de hardware in de categorie: aansturen van electrische schakelaars, besturing dus. Maar niet veel mensen hebben iets ter besturing. Ik kom erop omdat momenteel een artikelserie in het Duitse ST-Computer tijdschrift zich bezig houdt met de theorie en de praktijk van het maken van een ROM-poort interface. Op dit moment is men nog niet ver gekomen: er is een schakeling die 8 LED-diodes kan schakelen. Een meer serieuze toepassing ligt in het verschiet: een analoog-digitaal omvormer. Internet EnglishOp het Internet is Engels de voertaal. Over de hele wereld doen mensen hun best om Engelse teksten in hun hoofd te vertalen naar hun eigen moedertaal. Om vervolgens hun gedachten proberen te vangen in een beperkte sub-set van het Engels. Zou dat niet beter kunnen? Uit Japan komt het bericht dat ze bezig zijn aan een Universal Networking Language (UNL) om de communicatie te verbeteren. De aanpak lijkt veel op wat in Europa doen: een gemechaniseerd overzetten van teksten van de ene taal in de andere via een tussentaal die is toegesneden op computers. Bij ons is dat een variant van Esperanto. De bedoeling is dat de tekst-editor dat wat je intypt omzet naar UNL en dat dan weer terugzet naar je eigen taal. Zo kan je controleren of de vertaalslag er geen onzin van gemaakt heeft. Dat UNL bericht verzend je gewoon en de ontvanger vertaalt het naar zijn eigen taal. Natuurlijk is het taalgebruik zeer beperkt: geen gedichten literaire stukken enz. maar dat is niet erg: ook nu al is het Engelse taalgebruik heel simpel op het net. Momenteel staan voor het project 16 talen op de lijst waaronder Duits, Japans (natuurlijk), Swahili, Thai en Hindi. Lukt het een beetje dan zal er in 2005 een set van 185 officiële United Nations-talen klaar zijn. Natuurlijk staan de critici al luid te roepen dat het met de Europese taalomzetting zo slecht gaat dat dit niet beter zal werken. Maar bedenk: beter zo communiceren dan helemaal niet. GeluidAl tijden lang probeert men Dolby Surround Sound onder het grote publiek aantrekkelijk te maken. Maar de meeste mensen leven in ruimtes waar geen plaats is voor 5-kanaals luidsprekers. Vandaar dat men nu gaat gokken op de pseudo-surround met maar twee luidsprekers. Ze moeten wel want als die DVD video-disks van de grond komen dan krijgt men surround-sound uit de speakers. Men is nu zover dat een chipje alles doet. Dolby AC-3 digitaal kan worden gebruikt en alle andere gestandaardiseerde digitale overdrachtmethodes. Verder valt op de merken dat de chips nu zo snel werken dat de vertraging tussen video en geluid korter is dan 16 milliseconde. Dat is dus lip-synchroon. Verwisselbare diskNa de ondergang van Syquest is de vraag: wat kan je nu nog kopen aan verwisselbare hardisks? Voor ons Atarianen is een Zip-drive heel geschikt: 96 Mb op een simpel diskje en een ruime aanwezigheid van Zip-drives in de wereld. Je kan nog eens met een diskje ergens naartoe. Zo universeel als een floppydisk is een Zip-disk natuurlijk niet. Maar voor andere operatingsystemen dan onze TOS is een 100 Mb op een verwisselbare disk erg weinig. Een harddisk moet voor Windows heden ten dage zeker 4 Gb groot zijn en dan is 100 Mb een lachertje. Een beetje back-uppen gaat dan niet. Maar geen nood: er is ook een 1 Gb drive, de Jaz van Iomega die inmiddels ook in een 2 Gb versie te koop is. In de cassette draaien wel twee disks rond, dus goedkoop is het niet. Uit de USA komt het bericht dat de Castelwood ORB klaar is: 2 Gb op een enkele disk van 80 dollar. De drive kost 200 dollar (in IDE-uitvoering) en haalt gemiddeld 5 Mb/sec aan I/O snelheid. Daarmee is die snel genoeg om als boot-drive te kunnen werken voor b.v. Windows. (2 Gb is nl. voldoende voor een minimale Windows-installatie). Je moet het dan niet wagen om de disk uit de drive te halen want dan gaat Windows promp over zijn nek. Nu zijn wij op onze Atari-computer gezegend met de HDDriver die het toestaat om de partitie-indeling volledig naar wens vast te leggen. Zo voorkomt men het probleem van 'opschuivende partitie-letters' als er wel of net geen disk tijdens het booten aanwezig is. Voor Windows is dat niet zo simpel te verwezelijken. Vandaar dat de firma Castlewood ervoor heeft gezorgd dat de drive een primaire DOS-partitie meldt als er geen disk in zit. Raar zo'n oplossing, maar het werkt wel. Maar voor al deze verwisselbare drives geldt de raadgeving: kijk de kat uit de boom want over betrouwbaarheid bij gebruik zijn pas na een half jaar serieuze gegevens beschikbaar. AniPlayerVoor de goede orde: versie 2.04 is uitgekomen en is nu geheel in assembler geschreven. Er zit zelfs assemblercode voor de DSP in de Falcon bij! Maar wat is er mogelijk? De volgende bestanden zijn bruikbaar:
Voor de rest valt op te merken dat het Olga-protocol bruikbaar is geworden. Meer praktisch gezegd: als plug-in bij CAB is het inzetbaar. De disk met AniPlayer is in ge-update vorm in de PD bibliotheek op disk C 161 te vinden. FalconToen de Falcon kwam waren de grafische mogelijkheden eigenlijk al niet meer bij de tijd. De ontwikkeling van grafische kaarten gaat zo snel dat er elk half jaar sprake is van een nieuwe generatie. Jaloers kunnen Falcon-bezitters dus kijken naar andere mensen die op een 19 inch scherm 1600 x 1200 pixels hebben in 24-bits (echte True-color) kleur bij een refreshrate van 90 Hz. Maar niet getreurd. Voor ongeveer 600 gulden heeft Eclipse in Zweden een stukje hardware voor in de Falcon Expansion port met een daarin passende PCI-bus grafische kaart en bijbehorende VDI grafische systeemsoftware. Ruimte voor dit alles is er niet in de originele Falcon behuizing. Verbouwen is in zo'n geval noodzakelijk. De firma Eclipse komt ook met het bericht dat ze bezig zijn om een versneller voor de Falcon te maken. De uitwerking is nog niet ver gevordeerd want in februari van dit jaar werd er nog getwijfeld of er een 603 PowerPC CPU gebruikt zou gaan worden of een CPU van Motorola. Wel was zeker dat er SDRAM (100 MHz type) gebruikt gaat worden op de kaart en dat er een AGP-slot bij komt voor een snelle grafische kaart. Verder wordt er nog gemompeld over kloksnelheden van 166 tot en met 330 MHz. Maar waarvoor precies bleeft in hun berichtje onduidelijk. Wel hopen ze voor het eind van dit jaar een prototype te hebben. Misschien al op de eerstvolgende Atari-beurs (herfst) in Neuss? KostenbesparingDe concurrentie tussen de diverse harddiskfabrikanten is moordend. Er wordt bezuinigd op dubbeltjes. Je kan dit zien aan de diodes die de activiteit aangeven. Vroeger had een SCSI-harddisk twee lampjes op het board zitten en twee aansluitingen om diodes elders te plaatsen. Op een gegeven moment werden die twee diodes vervangen door eentje die in twee kleuren kon oplichten. Dat is goedkoper. Later werden er nog een paar centen bespaard door een enkelkleurige diode te gebruiken. Nog weer later werd de diode op de printplaat weggesaneerd en bleef er alleen maar een aansluiting voor een diode over. Nu is men al zover gevorderd dat er helemaal geen aansluiting zelfs meer is. Je ziet dus niet meer of, wannneer en hoe de harddisk actief is. Maar de ware knutselaar weet daar iets op te bedenken. In ST Computer van jan. 1999 vertelt Michael Ruge (de man van Chips & Chips met alles over Atari-hardware) hoe je aan de SCSI-poort met wat draadjes en een chipje je toch een schakeling kunt bouwen die optische informatie over de activiteit levert. Gebruik wordt gemaakt van de poort in een 7414 chipje zodat als de busy-lijn iets doet de diode oplicht. Heb je meerdere SCSI-apparaten aangesloten dan zegt de diode iets over de activiteit en niet over wie actief is. Grijstinten drukkenZou je een HP DeskJet 895Cxi kopen dan kan je bemerken dat men tegenwoordig rare fratsen uithaalt met kleurendruk. Geeft je de printer op om in kleur te printen dan doet die dat braaf; ook zwart/wit is te printen en dan wordt alleen maar zwarte inkt gebruikt. Wat doet de printer als je hem opgeeft in grijstinten te drukken? De normale manier is: rasteren en dus zwarte inkt gebruiken. Maar zolang je beneden de 1200 dpi zit dan zijn z/w rasters altijd te grof. Ze hebben bij HP nu bedacht: als je ook kleur gaat bijmengen dan krijg je betere grijstinten. En ik moet toegeven: het lijkt beter dan wanneer uitsluitend zwarte inkt wordt gebruikt. OkamiOndanks de aanwijzingen in een vorige aflevering van dit blad blijkt het in werking stellen van Okami voor sommige lezers problematisch. Zonder er nu een heel artikel aan te wijden, kunnen we in het kort de volgende zaken op een rijtje zetten: 1.
Voor zover deze raadgevingen. Een ander probleem waar iemand mee zat was: bij een follow-up van een mail of een post zou het leuk zijn als er zoiets als: 'op 1 april schreef Pietje:' werd ingevoegd en waarbij de aangehaalde tekst voorzien wordt van '>' symboool aan het begin van tekstregels. Bij hem waren in de O.INF file de volgende regels uitgecommentarieerd: quote.txt.file=path to qouotefmt.inf quote.string=> % Let op die spatie voor het % die ervoor zorgt dat er een spatie komt. Na dit verholpen te hebben moest ook eventjes gekeken worden in de file quote.inf waarin zoiets (voor het Engels) moet staan als: * on %d %f wrote about %s:\n \end Verder is het handig als je een 'signature file' hebt met een standaard trailer om al je berichten af te sluiten. Kijk of er inderdaad een sigs.inf is met geschikte inhoud. Daar moet zoiets als * de trailer boodschap \end Natuurlijk moet in de configuratie van Okami het gebruik opgegegeven worden: in O.INF moet staan sigfile=pad naar sigfile sig.when=1 Het kan zijn dat je verschillende trailers wil hebben voor mail en newsgroups. Dat kan. Lees de handleiding er maar eens goed over na want daar staat in hoe Okami zoekt naar het eerste signature dat overeen komt met het 'pattern' van de (news)groep. Wat je ook verkeerd kan doen is de keuze als je de 'Quote'; knop hebt ingedrukt. Dan komt er een klein venster met keuze 'copy, with header, with signature'. Klik OK en niet 'copy' want dat levert je steeds een 'forward as is' op. Er is nog wat verwarring over het aanhangen van binaire files aan een message. Met Okami op gang druk je functietoets F9 of F10 in en klik je het write message menu (dialoog) waarbij je UUE selecteert of MIME. Als reactie daarop komt de fileselectorbox te voorschijn en kan je de file opgeven. Daarna gaat alles vanzelf. Denk eraan dat Okami zo slim is om de encoding pas daadwerkelijk te doen als feitelijk de message geëxporteerd wordt. Daardoor is het mogelijk om ook in een later stadium een file aan een message te hangen. Stel: je schrijft een bericht en de file heb je niet bij de hand, die staat ergens op een floppydisk. Geen paniek, want ga later op je gemak die file opzoeken, desnoods zippen en op de harddisk parkeren. In Okami kan je vervolgens op de message gaan staan die in een pseudo-outbound-folder zit en dan F9 of F10 indrukken. Iemand klaagde dat die TTP-programma's zo lastig zijn. Inderdaad: Oimport, Oexport en Oexpire zijn TTP's maar ga je naar het 'Access' menu dan vind je daar de manier om ze te activeren. Als het goed is zijn er gewoon menupunten voor maar soms raken die afgedekt door de realtime clock, de Multistrip-bar of een LED Panel. Tot slot nog een verrassing: zet in de O.Inf de tekst globalmsgmask=+n en kijk wat er gebeurt. De gevolgen zijn niet voor onze rekening! Een andere kwestie is: het gebruik van PGP om je berichten te versleutelen. Wat er moet gebeuren is dat nadat de editor de tekst heeft gesaved het PGP-programma die tekst moet coderen. Je kan dit met een script doen en zo Okami laten denken dat die de editor aanroept terwijl er iets anders extraas na afloop gebeurt. David Bolt heeft een klein programma geschreven die precies het goede doet voor Okami en PGP. PGP Shell voor b.v. NewSie is te vinden op disk ST 78 (behorende bij deze uitgave) en de nieuwe PD-disk B 282. Men kan het ook downloaden NVDI 5Updaten is soms niet zonder risico. Dat merkte een lezer toen hij van versie 4 naar versie 5 ging. Opeens lukte het printen vanuit de database 'Twist' niet meer. De oorzaak werd duidelijk toen bleek dat hij een Epson Stylus gebruikte en in zijn assign.sys had staan (o.a.) 21 PCL.SYS .... 22 ESCP2.SYS .... Nadat hij dit veranderd had tot 21 ESCP2.SYS ging het printen weer wel. Of dit nu een foutje was van de intelligente installatieprogrammatuur is niet nagegaan. OLGAWil je programma's data laten uitwisselen met elkaar dan is het Olga-protocol heel handig daarvoor. De software moet daar natuurlijk wel weg mee weten. Programma's die op deze manier goed met elkaar omgaan zijn: van Matthias Jaap de Alert Help, Alta Lista, E.C.I., Gleigungen, HP-Pinguin, Roman, Tabi!. Andere zijn: (ik vermeld de auteurs er maar niet allemaal bij) ArtWorx, Bellini, CAB, Everest, Focus 3D, FreeBase, GENJing, GEM-Look, Idealist, Jane, JingleFalcon, Kandinsky, Papillon, Papyrus, Phoenix, PixArt, QED, Stella, Texel en XURL. Het installeren van Olga lijkt simpel maar er zitten her en der eigenaardigheden in. Als er belangstelling voor is zullen we het in dit blad nader toelichten. Vreemde muizenEen gewone seriële standaard DOS-muis kan je aansluiten op een seriële poort van onze computer. Met wat software kan je die muis dan gebruiken. Maar je bent wel de poort kwijt waar je ook zo graag je modem aan zou verbinden. Er is een betere oplossing. Die kost wel iets maar wil men gemak dan is de oplossing van Mario Bancroft in New Zealand een oplossing. Zijn interface kan je gewoon aansluiten op de muisport en extra systeemsoftware is niet nodig. Bij het interface wordt een passende muis geleverd. Maar in principe kan je elk Microsoft compatible apparaat aansluiten zoals een trackbal, touch-pad e.d. De prijs met muis is ongeveer 100 gulden. Er is in ons land geen dealer; dat wordt dus contact opnemen via het internet MuismatDoet je muis raar dan is altijd het eerste advies: schoon maken. Haal vuil van de muisbal af door hem met plakband vetvrij te maken en van de rollertjes intern met een niet-krassend voorwerp zoals een wattenstaafje. Wat we nooit vermeld hebben is de muismat. Die wordt ook vuil. Stof daalt erop neer, lichaamdelen maken het vet. Soms is het een goed idee om de muismat schoon te maken. Afhankelijk van het materiaal kan je met wat gootsteenschuurmiddel een vetlaag verwijderen of in de handwas met wat Biotex al het vet e.d. oplossen. GIF's en CABDe netbrowser CAB kan bewegende GIF-plaatjes (Animated Gif) op het scherm tonen. Ga maar eens naar onze web-page waar er een paar gebruikt worden. Maar het tonen van bewegende Gif's heeft een raar bijeffect. De harddisks blijft voortdurend actief tijdens het tonen en raar genoeg is CAB niet bezig in zijn cache te lezen, wat je je nog zou kunnen voorstellen, maar iets leest in partitie C. De enige uitzondering op dit gedrag is: Cab onder gewoon Single TOS. Iedereen kan dit zelf nagaan. Handig is in dit verband het gebruik van 'Spica' dat activiteit op het scherm weergeeft. Te downloaden Floppydrive in STZo langzamerhand worden de echte Atari-floppydrives schaars. Het alternatief is: een ander merk drive kopen en met wat zagen de openingen in de plastic behuizing passend maken. En dan maar hopen dat de drive direct werkt. Met een drive van het merk Mitsumi D359T6 die bijna overal te koop is, zijn er moeilijkheden. Maar als je weet hoe dat te verhelpen is dan zijn die goedkope drives bruikbaar. Ze zijn zo goedkoop dat er geen jumpers meer zijn om zaken in te stellen. Men moet gaan solderen. Op het board zit een veldje van 3 bij 4 soldeereilanden. Gezien met de connector naar beneden en de voorkant naar boven moeten twee verbindingen gelegd worden 0 0 0 0 0 0= 0 0 0 0 0= 0 Hierna herkent de computer de drive tenminste. Maar de media-change is hopeloos: voordat je er erg in hebt heeft de computer niet door dat de disk verwisseld is met vreselijke gevolgen. Helemaal zeker of het werkt is het niet maar je kan twee pinnen van de write protect/media change schakelaar met elkaar verbinden. Er staan de letters WP en MC bij. |________| W | | | M P | |= | C De drive kan ook in HD-mode. Helaas komt het signaal 'er is een HD-disk geplaatst' niet uit pin 2 van de connector. Nu zit de HD-switch aan de andere kant van de MC switch. De enige remedie schijnt te zijn: een draadje van die switch (pin gemerkt HD) naar pin 2 van de connector. Weet iemand een betere methode, gaarne bericht aan de redactie. Real Time ClockHeeft je Atari-computer (een 520 of 1040 ST) geen klok, dan doe je er verstandig aan om bij het starten de tijd met de hand in te geven. Tenzij het je niets kan schelen dat files rare datums krijgen en je geen software gebruikt die de datum moet kennen. Heb je een Atari-computer met ingebouwde klok, dan ga je je zorgen maken over het jaar 2000 probleem. Maar dat hoeft helemaal niet; de door Atari gebruikte klokchip doet het OK. Verder zijn er diverse soorten, maten en merken insteekklokken. Ik kijk nu ik dit typ tegen een Forget-Me-clock op die in de ROM-poort zit. Het enige dat ik te doen heb is: bij het opstarten moet een programma die klok uitlezen en de systeemtijd goed zetten. Maar loopt de klok uit de pas dan moet je met speciale software die klokchip goed zetten. En hier kan een probleem opduiken na het jaar 2000. Er is een klok (een merk waarvan niemand hier ooit gehoord heeft) waarvan de software alleen de laatste twee cijfers van het jaartal laat instellen. Voor de zekerheid raad ik gebruikers van een externe klok aan: zoek eens de software op om die klok te verstellen. Dat kan een hoop gezoek zijn want zo vaak gebruik je die software niet. Maar neem even de moeite en kijk of je het jaar 2000 kan instellen. De redactie hoort graag berichten hierover. Om nog even door te gaan op de datum/tijd: er zijn in de wereld heel veel soorten en merken en uitvoeringen van RTC-chips in gebruik. Soms zitten daar programmeerfouten in. Vooral de schrikkeljaren willen wel eens mis gaan. Elke vier jaar hebben we een schrikkeljaar (als het jaartal deelbaar is door 4). Er is een uitzondering; als het jaartal precies deelt door 100 dan is er geen schrikkeljaar. De volgende uitzondering is er ook: is het jaartal deelbaar door 400 dan is het toch nog een schrikkeljaar. Het is maar zelden dat de fabrikanten dit goed hebben gedaan. Als ze die uitzonderingsregels niet geprogrammeerd hebben, wat is dan het gevolg? Een dubbele fout met als resultaat dat 2000 toch een schrikkeljaar is wat goed is voor deze keer. Euro-symbolen Alle toetsenborden in Europa hebben de letter 'E' op het toetsenbord zitten. Over het algemeen is de oplossing voor plaatsing van het euro-symbool: onder de E-toets via een 'Alternate+Control' erbij of iets dergelijks. De vorm van het symbool is alsof het een logo betreft precies vastgelegd. Maar daar hoeven ontwerpers van letters zich geen zorgen om te maken: zij kunnen de vorm van de euro aanpassen. Maar het zal natuurlijk tijden duren voordat alle fonts een update hebben ondergaan. Een andere vraag is: waar in de Unicode-tabel is het symbool terecht gekomen? Op plaats 20AC. De plaats in de ASCII-rangorde is niet dwingend vastgelegd en waarom eigenlijk? ASCII is American Standard.... en dus niet Europees. Op korte termijn is een oplossing voor ontbrekende euro-symbolen in je fonts: zie een verzameling euros te krijgen voor de meest gebruikte fonts. Met Papyrus b.v. kan je dan voor je in gebruik zijnde font de behorende letter uit die fontfile halen. Onder Windows is de Euro echt een probleem. De land-specifieke instelling kent maar 1 geldsymbool en dat is niet de euro. Ook moet je vermijden om de euro als symbool in e-mail te gebruiken. Moet het, gebruik dan de letters EUR. Zoek je True-Type Euro's dan kan je die vinden bij Marvosym of Voor Type-1 Eurofonts is Adobe een adres Persbericht?Er kwam een bericht binnen dat naar het zich liet aanzien van Microsoft afkomstig was. Maar ergens heeft de redactie het idee dat het een vervroegde 1-aprilgrap is. Het persbericht vertelt dat "de beloofde introductie van Windows2000 wordt door onvoorziene omstandigheden uitgesteld en de verwachting is dat pas na januari 1901 de introductie plaats zal vinden." QED 4.52Ook van editors hebben we er veel. Maar weinigen worden nog geregeld onderhouden. Zo eentje is QED die versie 4.52 inmiddels gehaald heeft. Navraag bij de redactie leert ons dat QED bijna bij iedereen wel in gebruik is als ASCII-editor met veel toeters en bellen. De laatste tijd is door de programmeur er wat meer gedaan aan de samenwerking met de buitenwereld van de editor die steeds meer Unix-achtige moderne eigenschappen gaat vertonen (Magic of Mint b.v.) FTP-enDe vorige keer werd vermeld dat het ophalen van files zo veel handiger gaat dan vroeger omdat aFTP ervoor bestaat. De programmeur heeft de laatste tijd wat opmerkingen van gebruikers binnen gekregen en is aan het verbeteren geslagen. Als het goed is is versie 1.4B inmiddels al verouderd. In elk geval zal in de PD een recente versie te vinden zijn. Internet-handelDe Europese Commissie vindt dat er wat gedaan moet worden om de handel via het internet aan te wakkeren. Nu zijn er allerlei belemmeringen omdat internet grensoverschreidend is en de macht van de lokale overheden niet. Maar met Europese regelingen is daar een heel klein beetje iets aan te doen. Zo kwam uit Brussel de oekaze dat handelaren zich alleen hoeven te houden aan de wetgeving van het land waar ze zijn gevestigd en niet aan die van het land waar ze hun spullen verkopen. Klinkt redelijk zou u zeggen, maar de wereld is groter dan Europa en dat hebben de Commissarissen weer eens vergeten. In Europese context kan de regeling wel want binnen Europa is men redelijk gelijk in de wettelijke regelingen van wat mag en niet mag, maar daarbuiten is het voor elk wat wils. Ga je Viagra pillen bestellen dan kan je terecht op sites die gevestigd zijn in Liberia. Eigenlijk dus kan je alles bestellen wat God in Europa verboden heeft en kan je eigen overheid niet aankomen met 'dat is hier verboden'. De beatOp de PC heb je Steinberg's 'Beat Box' om een drummachine te hebben. Op onze Falcon b.v. heb je sinds kort 'Easy Beat' van SoftJee uit Frankrijk dat nagenoeg hetzelfde doet. Er zijn wat standaard digitale effecten mogelijk zoals echo, distortion en reverb. De uitvoer wordt opgeborgen als digitale audio-file, als Midi-file en in het Digital Tracker annex Easy Beat format. Freebase databaseWe kunnen best wel stellen dat we voor onze computers een heel uitgebreide keus hebben wat betreft editors en databases. Sinds kort is er een nieuwe bijgekomen want Holger Weets heeft 'Freebase' gemaakt dat als shareware dan wel niet helemaal vrij is (kosten DM 30,-) maar toch zo goed als. Records bestaan in de database uit een naam, datum van laatste verandering, een eigen datum, diverse flags voor attributen, termijngebonden selectie en sleutelwoorden. Overal kunnen verwijzingen toegevoegd worden naar andere records. Dat komt erop neer dat je een heel grote vrijheid hebt bij het aanleggen van een structuur in de database. Daar slaat het woord 'Free' in de naam op. Multi-player STOSMet het STOS-pakket kan je heel makkelijk leuke actie-games maken. Vooral in Engeland is er veel met deze gereedschappen gewerkt. De laatste tijd is het wat stil geworden, maar er zijn ontwikkelingen. Zo heeft David Walters 'NetWorld' herschreven en nu kan je ook via het netwerk dus met meer spelers tegelijk het spel spelen. Er wordt gebruik gemaakt van STiNG om de verbinding mee op te bouwen. Wil je meer weten dat is een e-mailtje naar Paul Jones nodig. Virussen komenZo langzamerhand is het jaarlijkse seizoen voor de computervirussen weer losgebarsten. Hebt u ook al van die berichten binnen gekregen met 'pass this message along to all of your friends!' ? In die berichten wordt u op angstaanjagende wijze verteld dat er een nieuw virus is dat ook u heeft gepakt/zal besmetten/zou kunnen beinvloeden. Vaak is ook de zinsnede aanwezig: 'dit virus is zo nieuw dat er nog geen remedie tegen is'. En u wordt banger en banger. Heel lastig zijn deze berichten ook bij grote bedrijven want het kost heel veel tijd om bang personeel gerust te stellen want er is nagenoeg nooit iets aan de hand. Vandaar dat er nu een nieuwe gedragsregel is: eindgebruikers sturen elkaar geen waarschuwingen: dat is de taak van de afdeling systeembeheer. MilanTot voor kort kon men alleen maar IDE-drives in een Milan gebruiken. Dat is wat limiterend. Sinds kort is er een SCSI-card te koop voor DM 199,-die in een PCI-bus past op het motherboard en die een doorvoer van 5 Mb/sec haalt. Er is een versie van de HDDriver gemaakt die met deze hardware overweg kan zonder dat de gebruiker vele dingen hoeft in te stellen. Gebruikt men andere SCSI-apparaten dan harddisks dan kan er een probleem met de aansturing zijn. Maar indien je software gebruik maakt van het ingebouwde SCSI-interface van HDDriver (dat zelfs erin slaagt om IDE-drives, voor zover mogelijk, op SCSI-manier aan te spreken) zijn er geen problemen. Ook is vanaf begin dit jaar een Milan uitvoering te koop met een 68060 CPU erin. Dat levert snelheidswinst op, maar hoeveel geld je daarvoor extra moet betalen is nog niet zeker. Het hangt af van 'de dagprijs van de CPU voor een groot gedeelte' aldus de makers. Het is een heel gezoek om te zien wat er wel en niet werkt van de oude software. Het is daarom leuk dat er een CD bestaat, de 'Milan Disk 1' met spelletjes, utilities en applicaties die getest zijn en gegarandeerd werken op de Milan met 1024 x 768 beeldpixels in 256 kleuren. De prijs van de CD is 30 DM en hij wordt uitgebracht bij MUCS. In ons land kan MABN te Schiedam de disk leveren. Amiga OSVan de firma Falke Verlag, de uitgever van het Duitse ST-Computer tijdschrift komt het bericht dat ze tegenwoordig nog een tijdschrift uitbrengen 'Amiga OS' geheten. Alleen met de uitgave van een Atari-tijdschrift en de verkoop van een Atari-kloon (de Milan) valt geen belegde boterham te verdienen. Centurbo IIIn ons land zijn er maar heel weinig bezitters van een Falcon die de hardware verbeterd hebben met de CENTurbo kaart. Deze versneller (inclusief 32 Mb Fast-RAM) kost ongeveer 800 gulden. Van de Franse firma die het maakt komt het bericht dat er een update is die in het flash-geheugen gezet kan worden. Zo is de ingebouwde harddisk driver 'Celine' nu beschikbaar in versie 1.78 en is er een Duitse versie voor de set-up menu's. Dat zal voor veel mensen wat makkelijker zijn dan Frans. De update is gratis en de eenvoudigste manier om hem te krijgen is: binnenhengelen via het net vanaf www.centek.fr. Afgelopen winter was er wat vertraging bij het uitleveren van de hardware. Op het laatste moment had men nog een verandering bedacht voor de memory-controller waardoor een extra 10 procent snelheid gewonnen kon worden. Het board heeft de benaming 'revision B'. Een extra testfaze was nodig. PapyrusInmiddels is versie 7 uit en die kost in Duitsland DM 198,-. Dat is oud nieuws want versie 7 was al op de laatste beurs in Neuss te koop. Wel nieuw is het dat de huidige versie (eind jan) 7.03A heet. Bijna iedere week loopt dat tellertje een stapje op. De prijs is niet erg hoog voor zo'n goede tekstbewerker die voorzien is van alle moderne snufjes, maar dat geregeld updaten wordt wel kostbaar. De upgrade nl. kost DM 69,-want 'er is zoveel extra bij gekomen'. Ben je een fanatiek gebruiker die steeds het allernieuwste wil dan lopen de kosten van dat voortdurend updaten over de afgelopen jaren aardig op! Rational soundsZoek je een opvolger voor Crazy Sounds dan is dit het product dat je moet hebben. Ook hier is het: elke handeling die de gebruiker uitvoert kan begeleid worden door een geluidje. Sommige mensen vinden dat erg leuk. Er is wel een voorwaarde: je moet multitasking bedrijven, MagiC 6, N.AES, MultiTos, MiNT o.i.d. Voor het daadwerkelijk weergeven van het geluid wordt GemJing van Götz Hoffart gebruikt. Dat programma werkt heel redelijk want het wordt door veel mensen gebruikt om bij CAB de mogelijkheid van het afspelen van geluidsfiles mogelijk te maken. Geluidsfiles in vele formats kunnen dus gebruikt worden. Bij Rational Sounds zitten een stel korte geluidsfiles en men kan een CD met 50 Mb aan geluid extra bijbestellen. Om die formats nog eens eventjes netjes op een rij te zetten: .au, .snd, .dvs, .smp, .avr, .wav en .hsn. De prijs is DM 59 bij Woller Systeme, Grunewaldstr. 9, D-10823 Berlin Duitsland, tel.: 030/ 21 75 02 86. De CD kost DM 30,-. GSZRZSpreek bovenstaande uit en het klinkt als tandengekars. Dat hebben we in het verleden wel geproduceerd. Ooit nl. was er het plan om 'Coma' te recenseren. Dat werd uitgesteld en uitgesteld omdat er een essentieel stukje software ontbrak, GSZRZ geheten. Het was shareware en men moest bij de Duitse auteur het bestellen en betalen. Na heel wat gezoek, het zat in de 'maus' en die hebben we niet (de Duitse Fido als dat de lezers iets zegt), was uiteindelijk de auteur en zijn adres achterhaald. Eurocheques gingen niet en uiteindelijk zijn echte Duitse Marken per post verzonden. Na heel wat gedoe hadden wij toen een echte versie van GSZRZ en kon 'Coma' uitgeprobeerd worden. Ik kom hierop omdat in het Duitse ST Computer opeens het bericht opduikt dat 'het bekende GSZRZ van Michael Ziegler' voor download klaar staat in de Datenpavillion Berlin (030-45 80 47 76 analoog)'. Inloggen met 'GSZRZ' en op de vragen naam, adres, en serienummer ingeven. Daarna vindt download plaats als je tenminste de oude versie van GSZRZ in gebruik hebt. Het is dus nog steeds lastig om het te krijgen, zeker als je nog geen GSZRZ hebt (zoals wij ooit). Men zal zich inmiddels afvragen: Wat doet dat programma?' Heel simpel: het geeft X/Y/ZMODEM protocollen voor onze Atari-computers. Net voor het ter perse gaan van deze uitgave kwam het bericht binnen dat e.e.a. ook via het Internet te bereiken is en wel op http://www.daten-pavillon. Back-upMeestal is een back-up maken een taak waarvoor je eventjes gaat zitten. Wil je verrassingen uitsluiten dan moet je dit geregeld doen. Ikzelf heb altijd de gewoonte om al tijdens het saven van belangrijke files deze ook tevens naar een flop te schrijven. Dat heeft me in de loop der jaren heel wat ergernis van verloren teksten bespaard. Tegenwoordig hebben veel mensen multitasking hetzij via Mint hetzij via Magic. Dan is het foute boel geworden om de computer zo maar plomp verloren uit te zetten: je moet een nette shutdown uitvoeren. Ben je eenmaal daaraan gewend geraakt en je weet niet meer beter dan ga je je afvragen: 'tijdens die shutdown kunnen diverse programma's ter afsluiting worden uitgevoerd. Kan ik daar voor back-up doeleinden geen gebruik van maken?' En dat kan. Olaf Piesche en Christian Eyrich van de firma Seriouz Software (dezelfde als van de beeldbewerker 'Smurf') hebben de freeware versie 1.4 van 'LifeSaver' vrijgegeven. Het gebruik is simpel: geef op welke folders voor back-up moeten worden aangeschakeld en waar de backup terecht moet komen. Met behulp van datum/tijd en de fileflags (archief-bit b.v.) kan dit programma intelligent te werk gaan en een automatische backup doen. Let wel: door de manier van werken is dit programma niet geschikt voor single-TOS. Het zal in de PD-bibliotheek verkrijgbaar zijn op disk A 867. DraconisDeze web-browser is nog onlangs besproken in dit tijdschrift. Inmiddels is er een update (v1.5) verschenen die als extra's heeft: GIF-plaatjes e.d. gaan 3 maal sneller, het grafische userinterface is veranderd en er is een script-editor bij gekomen. Wat betreft bugs houdt men zich op de vlakte: 'enige interne correcties en een groot aantal wensen van gebruikers zijn gehonoreerd'. Ergens was bij ons nog de hoop dat de update (vanaf v1.1) gratis zou zijn maar dat is fout: een update kost DM 25. De nieuwprijs is DM 70 gebleven. Of er veel verbeterd is in deze nieuwe update hopen we snel in dit blad te kunnen vertellen. Nieuwe TOS?Men is voortdurend bezig om het operating systeem van de Milan te verbeteren. In combinatie met Mint, Thing desktop, HDDriver en N.AES is een goed bruikbaar multitasking systeem aan het ontstaan. In principe hoeven de verbeteringen en uitbreidingen niet beperkt te blijven tot de Milan. Met een klein beetje extra inzet moet het ook toepasbaar zijn op een TT. En met nog meer werk zelfs op een Falcon. Afwachten maar. Euro en postzegelOver enige tijd zal ook de postzegel voorzien moeten worden van een waardeaanduiding in euro. En dat gebeurt in alle euro-landen. Maar de naam van het land van uitgifte blijft erop staan. En aangezien in elk land andere tarieven gelden en de nationale PTT geen geld ontvangt voor postzegels in het buitenland gekocht, kan je de zegels alleen in eigen land gebruiken. Weer zo iets dat totaal onlogisch is voor de gebruiker. Die gaat dan ook wantrouwig kijken naar bankbiljetten met 'buitenlandse euro' opschriften. Als je een Griekse postzegel met euro-bedrag erop niet in ons land kan gebruiken, waarom zou een grieks bankbiljet dan wel geldig zijn? Ik ben benieuwd wat voor soort nationaal beleid de diverse landen zullen hanteren bij het verwijderen van 'vreemde' euro-biljetten en munten uit het nationale geldcircuit. Mijn gok: in Franrijk zal je alleen maar Franse euro's vinden, in ons land van alles en nog wat en in Italië zullen Duitse euro's heel geliefd zijn. ArtWorxDoor ASH (een afkorting in de vaktaal voor Applications Systems Heidelberg, bekend van Magic) wordt dit vector-tekenprogramma onderhouden. Versie 2.0 bestaat inmiddels. Je kan met deze software grafiekjes maken, technische schetsen, DTP-achtige lay-outs en technische tekeningen. Indien gewenst kan men in 24-bits kleur werken en met layers. De bij ons veel gebruikte formats GEM en CVG zijn elders niet zo bekend. Vandaar dat deze nieuwe versie is uitgerust met het module 'Cromargan' dat import van het Windows-format WMF mogelijk maakt. Zelf de allernieuwste vinding van Microsoft, het EMF format kan gebruikt worden, maar dan wel met wat beperkingen. De oorzaak hiervoor is te vinden in het feit dat ook Windows tegenwoordig een soort VDI heeft net zoals wij. Maar met andere functies en een iets andere naam: GDI. Helmaal goed werkt het niet: er blijken diverse soorten EMF-filetypen in omloop te zijn. Daarom is de keus geweest: de EMF-files die CorelDraw maakt zijn volledig bruikbaar over en weer. Een andere soort samenwerking waar wat over te zeggen valt is op de Atari-computer zelf. Communicatie met andere programma's gaat via GemScript zodat met MagiC, NVDI5, Papillon e.d. ASH-producten goed valt samen te werken. Printen vanuit ArtWorx zonder recent NVDI kan je wel vergeten. In hoeverre onderlinge samenwerking mogelijk is onder andere multitasking systemen is niet duidelijk. Volgens de makers is er geen probleem met Single-TOS en N.AES zolang ArtWorx maar 'op zichzelf' gebruikt wordt. In elk geval is uitvoer in diverse formats mogelijk zoals Illustrator en EPS-PostScript. Helaas er er nog wel een probleempje bij de aansturing van 'vreemde' grafische hardware zoals de Nova Kaart in de Hades computer. In hoeverre de beeldopbouw en de kleurweergave op een Milan goed verlopen is niet bekend. De prijs van een update vanaf versie 1.6 is DM 39,-en de nieuwprijs is DM 99,-. Het is een product van ASH dus is het niet moeilijk om het via de Atari-dealer te bestellen. Shared libsGa je software maken dan is het gewoon handig om van functies gebruik te maken die anderen al hebben ontwikkeld. Zo kan de situatie ontstaan dat onder multitasking 4 programmma's draaien die alle met dezelfde bibliotheekfuncties zijn ontwikkeld. Als die meegelinkte code in het programma 50 procent van het totaal uitmaakt dan zit je een beetje raar te werken als die zelfde code in viervoud in het geheugen staat. 'Dat kan toch zeker beter?' denkt een mens dan. En terecht. Zo is men gekomen tot het concept Shared Libraries. Maak je gebruik van Magic 6 dan zijn er Shared Libs beschikbaar in een speciaal Magic-specifiek format. Julian Reschke heeft nu een manier gevonden om die bibliotheekfiles onder gewoon Single TOS te gebruiken. En ja, waarom ook niet. Er zit dan wel geen dubbele code in het geheugen maar als programmatuur stukken kleiner kan worden dan is dat best meegenomen. Julian is ook degene die 'Spin' heeft gemaakt: software om b.v. onder MiNT of MagiC met CD-ROM drives om te gaan. Hij is ook degene die (omdat Spin ook gebruik maakt van stukken uit het oude MetaDOS van Atari) het MetaDOS een beetje bijhoudt. Die kwestie van de 'Plain TOS Shared Libraries laden' is dan ook op een MetaDOS-achtige manier opgelost. Kijk maar eens in zijn homepage naar de file slbld020.lzh. U kunt ook even kijken in onze Public Domain rubriek om te zien of het daar ook al te vinden is. CD-WritingJaren geleden was Anodyne in de USA de eerste die met software kwam voor CD-readers (na Atari natuurlijk met die 'eigen' CD die zijn tijd ver vooruit was). De naam ExtenDOS zal vele lezers bekend in de oren klinken. Inmiddels zijn er CD-Writers die via SCSI aan de Atari-computers zijn aan te sluiten. De software hiervoor wordt onder de naam ExtenDOS Gold verkocht. (o.a. bij MABN te Schiedam). Uit de USA komt het bericht dat er een update is, kosten $20, die goed overweg kan met lange filenamen. Wil je audio-CD's maken dan is CD-Writer bruikbaar om muziek op CD-R of CD-RW te zetten. De lengte van de pauzes tussen de muziekstukken kan ingesteld worden en maximaal 99 tracks zijn mogelijk per disk. De prijs van deze software is $40. Nieuw, en wie weet inmiddels al klaar voor uitlevering, is back-up software om hele partities op CD-R of CD-RW te zetten. Zeker gezien de kosten (en houdbaarheid) van een CD-R disk is dat geen gekke oplossing. Ook CD-Writer machines worden nog steeds goedkoper en bovendien: ze gaan ook steeds sneller schrijven. Er zijn al apparaten die met een snelheid van 4x schrijven, dus een audiodisk is nu in 10 minuten volgeschreven. Maar denk eraan: onze computers hebben niet zo'n geweldig snelle systeembus en dus neemt de kans toe dat onze computer de uitvoersnelheid incidenteel niet kan halen. (Hetzelfde geldt trouwens ook voor Windhoos machines alhoewel daar de bus zeker 5 keer sneller is dan bij ons). Voor de internetters onder ons: kijk eens op www.cyberus. ca/ anodyne EncyclopedieDe meeste CD's met dergelijke info erop hebben een eigen zoekmachine op de disk zitten die meestal geschikt is voor Windhoos en soms ook voor Mac. Naar software voor onze computers kan je fluiten. Gelukkig nemen mensen de moeite om her en der een oplossing te maken. Zo kan je voor Comptons Infopedia 2.0 software krijgen bij Falke Verlag. DM 49,-kost de software om de Engelse versie (op 9 disks als ik het mij goed herinner) op onze computers bruikbaar te krijgen. Falcon en emulatieVoor de Falcon is er een emulator die zorgt dat de machine zich zo veel mogelijk gedraagt als een echte ST. Op die manier krijg je sommige software toch aan het werk. Het is bekend onder de naam 'Backward III' en het is gemaakt door Cyrille Dupuydauby. Hij heeft de verdere ontwikkeling gestopt en heeft tevens een algemene sleutel vrij gegeven. Hier komt die. Username: USER key AGABPFAI GereedschappenDe laatste jaren wordt er nog maar weinig geprogrammeerd. Het gevolg is dan ook dat op dit moment er bijna geen gereedschappen meer zijn voor software-makers. Neem nu TDI-Modula. Al vele jaren geleden is die firma ter ziele gegaan. Maar ook voor het veel gebruikte C-taaltje zijn de gereedschappen zeldzaam geworden. Dat merkten b.v. de makers van de software voor de Milan. Zij gebruiken het Pure C pakket dat ook al weer enige tijd van de markt is verdwenen. Nu andere mensen software voor de Milan willen schrijven blijken Pure C pakketten in Duitsland moeilijk te vinden. En het heeft grote voordelen als alle ontwikkelaars met eenzelfde set gereedschappen werken. (en eenzelfde set C-bibliotheken voor de Milan). Men zoekt nu mensen met de allerlaatste versie van Pure C die het willen verkopen. Het kan raar lopen in de wereld. CD-ROMIn de software-serie voor Atari is de firma Whiteline inmiddels gevorderd tot disk Kappa (Griekse nummering: alfa, beta...). Ook hierop weer vele volledige versies van diverse programma's. De prijs is DM 69,-maar of de aanschaf de moeite waard is moet iedereen voor zichzelf maar uitmaken. De term 'volledig' wordt nogal in de zeer losse zin bedoeld. Neem nu 'Disk Index' dat een overzicht geeft van alles wat er op de harddisks enz. staat. Pas na betaling van de shareware van DM 40,-kan dit programma meer dan 1 partitie aan. Een ander voorbeeld is 'Egale' dat files met elkaar vergelijkt op vele manieren met allerlei toeters en bellen. De echte volledige versie kost een DM 15 extra bij de makers. Van 'Organiser' is een oude versie aanwezig. Wil je de nieuwste versie van deze termijnplanner dan moet je DM 10,-overmaken naar de auteur. Van 'Clix', een teksteditor is versie 3,7 aanwezig daterend van 1995. Van 'FaceValue' is versie 2.0 aanwezig. Hiermee kan men met behulp van GfA Basic werken op een manier die vaag doet denken aan 'Visual Basic'. Helaas is de bijgeleverde bibliotheek zeer beperkt en voor serieus werk moet men extra bibliotheken aankopen. Van 'Adamas', een webbrowser is een 'light' versie aanwezig waarmee men helaas niet online kan gaan. Het is dus eigenlijke een demo. Heel positief kunnen sommige mensen de aanwezigheid van GNU C++ duiden in versie 2.8.1. Maar ervaring heeft ons geleerd dat 'compleet GNU C++' niet wil zeggen dat je met het pakket ook een werkende versie van het geheel kan samenstellen. In onze PD-bibliotheek zit een oude versie van GNU C++ met als groot pluspunt: het werkt na uitpakken en het volgen van de recepten. InstallerenVroeger was installeren heel overzichtelijk: je zet het programma ergens neer compleet met resource file. Maar alle moderne toevoegingen aan ons systeem hebben het niet makkelijker gemaakt. Een fatsoenlijk softwarepakket heeft dan ook een installatieprogramma bij zich. En elke programmeur vindt dus weer opnieuw het wiel in deze uit. Als ik het mij goed herinner was er in onze PD iets dat met behulp van configuratiefiles een soort algemeen installatieprograma verwezelijkt, maar het was niet grafisch voor de gebruiker. Iedereen kent de situatie wel; je gaat installeren en je wordt gevraagd; geef het pad op. En je denkt 'welk pad was het nu? f:\cp1\result\ of f:/cp1/results ?' Je moet iets intypen, je krijgt geen fileselector en je kan je directories niet zien. Frustatie dus. Maar er komt redding. Bij de nieuwste Milan-computers zit een GemSetUp dat elke programmeur van software kan gebruiken voor de installatie. De lijst van dingen die gestuurd kunnen worden is lang:
Laten we hopen dat deze software zich doorzet als standaard voor het installeren van complexe software. Opmerkelijk (want echt zichtbaar) is de vernieuwing van de desktop ikonen. Er is nl. vergunning gekregen om de kleurige moderne ikonen van de Amiga OS 3.5 over te nemen. Al met al: de 3D-look wordt ook steeds beter. AmailDe makers van aFTP waarover laatstelijk positief werd bericht, hebben niet stil gezeten. Ze hebben een mailer gemaakt 'aMail' geheten. De eerste berichten van mensen die het uitgeprobeerd hebben zijn binnen. Wat helaas in deze versie nog niet voor elkaar is is het selectief ophalen van mail. Nu is het alles of niets en het zou handig zijn als je zelf kon bepalen aan de hand van naam, titel e.d. of je de mail nu wilt hebben. Als het goed is zal het in de Public Domain bibliotheek te vinden zijn. Nog even een waarschuwing: de programmeurs hebben het gemaakt zodat het op hun spullen (Mint+N.AES) werkt. Een goed functioneren onder MagiC kunnen ze niet zo direct garanderen. Verder is de aanwezigheid van 'Olga' gewenst en het gebruik van Sting. Eventueel kan men in plaats van STing ook MintNet inzetten. Milan tipsSinds de nieuwe TOS zijn er af en toe hier en daar moeilijkheden met de cache-instellingen. Ga onder single-TOS in de desktop de menukeuze 'konfiguration' aanklikken. Zet daarin dat de cache pas na de accessoires moet worden aangezet. Normaal is het zo dat de cache na afhandeling van de Auto-folder gestart wordt. Vergeet men dit in te stellen dan blijft de cache af staan en is de Milan opeens langzamer geworden. Een raar verschijnsel is dat bij sommige mensen de zaak alleen maar van floppy wil starten. Dat schijnt een gevolg te zijn van het soort/merk toetsenbord dat men gebruikt. Raar maar waar. Het gebruik van CD-Writers is problematisch. Wel kan men via de SCSI-card een SCSI-CD-Writer aansluiten maar dat wordt een dure zaak. Goedkoper is een IDE-versie. Maar ja, waar haal je de driver voor een IDE op de Milan vandaan? Bij SoundPool en bij Woller Systems zijn ze een driver aan het maken. Wil men SpeedoGDOS gebruiken dan kan dat wel, maar de cache moet af staan tijdens het installeren. Let er dus op dat hij in de Auto-folder achter het cache-off programma staat. Er waren klachten over het functioneren van de bekende en handige boot-manager XBoot. Die moet op gang met uitgeschakelde cache. Voor NVDI zijn er de volgende raadgevingen: 1. eerst gewoon installeren met het bijgeleverde instalprogramma 2. verwijder de niet benodigde screendrivers die de namen nvdidrv01.sys resp. 02, 04 en 08 hebben. Het VDI van de Milan neemt n.l. die taak op zich. Er zijn grote verschillen tussen Atari toetsenborden en het spul voor Windows. Zo zijn er talrijke extra knoppen die wij Atarianen niet kennen. In het handboek staat er weinig over. Toch hebben sommige toetsjes een functie gekregen: print b.v. reageert als een Atari-Help-toets. Een toetsje met het opschrift 'roll' wordt de Undo-knop. Men is nog niet zover dat de andere zinnige knoppen zoals 'menu down' werken op de bedoelde manier. Zip-drives zijn ook in de Milan te gebruiken. De IDE-versie is simpel aan te sluiten aan de eerste of de tweede IDE-poort. Zorg dat de master/slave jumpers goed staan. Ook natuurlijk niet vergeten om de drive aan te melden voor de HDDriver. Je hebt wel versie 7.6 nodig wil dit goed gaan. Wil je ook Zip-disks afkomstig van Windows kunnen lezen en schrijven dan is de nieuwste Mint-versie met VFAT ondersteuning nodig. Aan te raden valt ook om indien nodig de disks door Windows te laten formatteren want vele W95 versies doen raar met DOS-geformatteerde disks afkomstig van de Atari. In de vorige aflevering is gepubliceerd dat Mint overweg kan met VFAT en FAT32 (afkomstig uit de Window wereld) filesystemen en lange filenamen. Er is dus niets op tegen om de versie 1.15 van Mint in de Auto-folder van de Milan te zetten. Wel moet men bedenken dat het New FAT Filesystem ook echt 'new' is zodat het niet bugvrij is. De voordelen zijn wel dat dit filesysteeem veel sneller werkt en dat er geen limiet ligt op de grootte van een TOS-en DOS-partitie. Aangetekend moet worden dat FAT32 partities groter dan 2 Gb kunnen worden. In de mint.cnf file moeten wel wat dingen veranderd worden: simpel met de muis klikken kan niet. Haal dus een editor van stal zoals QED en edit de regel NEWFATFS=A,D erin. Dan is het nieuwe filesysteem van toepassing op floppy drive A en op partitie D. Het gevolg is dat je op deze partities het VFAT systeem kan loslaten. Maar dat moet dan wel opgegeven worden op een nieuwe regel VFAT=A,D Om nog meer snelheid te winnen kan er een write-back cache in gebruik worden genomen: WB_ENABLE=A,D Voor mensen die graag met hun muis klikken: Christian Felsch heeft 'FSetter' gemaakt om op elk gewenst moment instelling te wijzigen. Even een zijdelingse opmerking: dat soort caches kan je ook aanzetten op die speciale Minix partities waar onze kale TOS niets mee kan. Maar een waarschuwing is op zijn plaats: zet niet de computer gewoon af: laat hem eerst netjes de shutdown afwerken alvorens de stekker eruit gaat. Zeker bij Minix-partities kan het anders voorkomen dat het niet flushen van caches en het netjes afsluiten van de partitie (een soort 'dismount' bedoel ik) later in foutmeldingen resulteert. Voordat men gaat experimenteren raad ik aan om een grondige backup van alles te maken. Het allerbeste is natuurlijk als men met lege partities begint. Vanwege de VFAT heb je nu lange filenamen volgens de Microsoft methode in gebruik. Desktops zoals Thing en Jinnee kunnen overweg met lange filenamen. Zorg dat je een fileselector in het systeem zet die ook met deze lange filenamen overweg kan. Pech heb je met applicaties die hun eigen fsel-box gebruiken die niet met de lange namen overweg kan. Wat je dan veelal in de plaats krijgt zijn alias-namen zoals ongev 4.txt, mogelijk bij sommige lezers wel bekend vanwege MS-DOS op hun werk. Er zit een adder onder het gras: VFAT is dan wel heel leuk maar bij partities groter dan 1 Gb komen problemen. Dan moet over gegaan worden op FAT32. De lezer zal het nu wel duizelen: 'wat is dit nu weer?' Dit heeft niets met lange filenamen te maken maar met de manier waarop op de harddisk de partitie 'in elkaar gezet is'. Er moet dus sofwarematig aan de harddisk gesleuteld worden. Een goed stuk gereedschap hiervoor is de utility van HDDriver (ondertussen de meest gebruikte harddisk driver voor Atari-computers in Europa). Ga eerst de harddisk opnieuw indelen (ik zei al 'maak een backup!'.) Niet alle partities worden gewijzigd alleen maar degene die je wenst. Je kan dus de rest van de partities laten voor wat ze zijn. Wat nl. moet gebeuren is dat je partitie van het type 'F32' wordt ('Partitions Kennung' staat er op zijn Duits). Eigenlijk is het echt niet meer dan een typeherkenning die je aanbrengt. Volgens mij blijft in dit stadium data in de partitie behouden. Dat gebeurt zeker niet bij de volgend stap die verricht moet worden. Zoek in de verzameling Mint utilities de mk-fatfs.ttp op. Start die op met als parameter de letter van de partitie die je wilt omvormen. In ons voorbeeld wordt dat dus D. Na wat gepiep en geknars van de harddisk is met wat rekenwerk bekend hoe de zaak optimaal kan worden opgezet. Trek je van de meeste meldingen niets aan: alleen specialisten weten waar die op slaan. Geef een OK en de partitie wordt ingericht. Oude data is nu echt weg. Alternatief kan je deze utility aanroepen zonder parameter (partitieletter) en dan verschijnt er een lijst van alle mogelijkheden en keuzes. Op deze verse partitie kan je weer werken met lange filenamen indien gewenst en de partitie kan lekker groot zijn. Voor de technisch bekwamen onder ons: de clustergrootte is nu ook weer teruggebracht tot redelijk kleine waarden. De utility mkfatfs kan ook zgn. FAT16/VFAT partities aanmaken. En dat doet die ook als die partitie niet gekenmerkt is met de drie letters F32. Let daar op want hoe dan ook: een partitie bewerkt met mkfatfs kan je niet onder gewoon Single TOS benaderen. Je hebt altijd Mint 1.15 of nieuwer nodig. Het is vooral die beschikbaarheid van verwisselbare harddisks die een stimulans zal zijn om Windows-conforme filesystemen op onze computer te gebruiken. Zonder dat zou het leven veel simpeler zijn. Wil je nl. helemaal geen gezeur hebben, toch lange filenamen kunnen gebruiken, heel wat meer fileflags (read protect, write protect, archive..) tot je beschikking te hebben en andere administratieve data (zoals date of creation en date of last use) dan kan je veel beter een Minix-partitie maken. En ook dan kan je die partitie alleen maar gebruiken onder Mint. Milan en CD-WriterBij SoundPool werd gewerkt aan een driver voor een IDE/Atapi CD-Writer in de Milan. Van Jens Fellmuth komt het bericht dat hij ermee klaar is (grotendeels) en dat hij het werkend heeft gekregen. De volgende formats worden ondersteund: CD-ROM, Audio CD, Mixed Mode CD, CD-Extra, Redbook CD-DA en CD-RW zoals Yamaha dat doet. Vanzelfsprekend kan de software ook overweg met een CD-Writer die via de SCSI-kaart is aangesloten. De naam van de software is nu CD-Solution en eigenaren van de CD-Recorder 2 krijgen 50 DM korting bij aanschaf. Meer informatie bij Woller Systeme, Grunewaldstr. 9, D-10823 Berlin, tel 030/ 21 75 02 86 of bij uw Atari dealer. HarddisksZolang het gebruik van harddisks beperkt blijft tot computers is de markt beperkt van aard. Dat wordt anders als je consumentenelectronica met harddiks gaat uitrusten. Maar waarvoor? Om digitaal geluid op te nemen? Daar heb je prachtige apparaten voor die nu al ieders wens vervullen en het af kunnen zonder harddisk. Maar met video is dat anders: analoge opname/weergave gaat nog wel maar digitaal wordt een probleem en hier komt de harddisk om de hoek kijken. Ik overdacht bovenstaande toen ik hoorde van een alliantie tussen de bekende harddisk fabrikant Quantum en TiVo, een firma die zich met video bezighoudt. Samen gaan ze consumentenelectronica ontwerpen die een soort betere videorecorder moet worden maar dan geheel digitaal. En dat vergt om het mogelijk te maken vele gigabytes aan opslag die alleen maar snel toegankelijk zijn met behulp van harddisks. Smartnet98Er is al heel lang een markt voor een verbinding tussen twee computers. Meestal stelt men zich tevreden met een seriële verbinding want dan zijn er geen grote extra kosten aan hardware. Een voorbeeld is het MidiNet dat met de juiste sofwtare tot 7 computers in een ring kan verbinden via de Midi-poorten. Men kan dan toegrijpen op elkaars disks en met zijn allen een printer gebruiken. Maar snel is het niet. Wil je twee computers toch snel met elkaar laten praten dan is er in principe een mogelijkheid via de printerpoort oftewel de parallelle poort. Maak zelf een kabel en gebruik PARCP als software om e.e.a. te besturen. Het is in de PD-bibilotheek te vinden op disk A 824. Er is nu ook een commerciële oplossing: de firma Adyton in Dresden bericht erover. Met hun SmartNet kabel kan je Atari's, PC's, Amiga's Laptops enz. aansluiten op elkaar. Er wordt beweerd dat je met 2Mb/sec op verre harddiks e.d. kan toegrijpen. Aparte software maakt een TCP/IP net mogelijk. Voor DM 174,-krijg je een kabel van 5 meter lang en de software met handboek. Een extra kabel kost DM 144,-. ST ApplicationsDit Engelse tijdschrift dat vroeger een behoorlijke omvang had is al tijden geleden verworden tot een A5-format 10 bladig dun schriftje met aankondigingen van de FaST-Club. Onlangs kwam een exemplaar bij ons binnen. Er staat een artikel in dat is geschreven naar aanleiding van het steeds zeldzamer worden van onze SM 124 z/w monitoren. Er worden manieren besproken om 'vreemde' monitoren aan te sluiten. Voor de rest staat het bladje vol met nieuws over recente en oude software. Vermeldenswaardig is verder dat de FaST club nu 4 CD's heeft met software. FloppyshopUit Aberdeen komt het bericht dat na 12 jaar de Floppyshop stopt. De reden voor de teloorgang is de minieme activiteit die er nog over is. Of ze nog te bereiken zijn op hun homepage is onbekend. Op het net is wel een bericht verschenen van de organisatoren Steve Delaney en Irene Lamb waarin ze iedereen bedanken voor de medewerking. Nu de naam van CyberSTider toch valt: Denesh Bhabuta bericht aan iedereen dat hij klaar is voor de euro. Even voor de duidelijkheid: CyberSTrider is het centrale meldpunt voor shareware betalingen. Het leuke is ook dat als één van de weinige plaatsen in de UK je daar met Eurocheques kan betalen (u weet wel, die cheques die iedere Europese valuta kunnen aangeven behalve de Euro). Nog eens uitpakkenIn ST77 zijn archief programma's Tar, Gzip en Compress genoemd. Daaraan mag dtar.ttp van Piet van Oostrum toegevoegd worden. Bij dtar hoef je alleen xxx.tar als parameter mee te geven om het archief xxx uit te pakken. Als je -l xxx.tar tikt krijg je een lijst van files in het archief. Compress.ttp heeft een eigenaardigheid. Om de file xxx.z te decomprimeren moet je -d xxx tikken. Als je -d xxx.z tikt kan compress de file niet vinden. Maar als de filenaam xxx.xxz is dan werkt -d xxx.xxz wel, vreemd genoeg. Comprimeren gaat simpel, alleen de filenaam tikken. STzip van Vincent Pomey is bekend. Ook het in-en uitpakken van lzh-archieven met lharceng.ttp gaat veel prettiger via lzhshell.app van Christian Grunenberg. Deze shell is fairware (25 DM). Recent is Marceau verschenen om MIME e-mail te decoderen. De documentatie is in het Frans. Ook multipart mail wordt goed uitgepakt. De auteur Olivier Booklage vraagt 50 FF voor het gebruik. Duplication TowerEr is weer een nieuw woord bij dankzij de toegenomen vraag naar CD's. Wil je meer dan 100 exemplaren van hetzelfde dan is het lonend om een matrijs te maken en ze te gaan persen. Zijn het er minder dan 10 dan kan je ze met de hand een voor een op een CD-R zetten met behulp van de computer. Maar voor tussenliggende aantallen moest een oplossing gevonden worden. Die is er: een tower met maximaal 64 CD-Writers erin. Voorzie dat geheel van autoloaders dan heb je weinig personeel nodig. Maar ja, het beschrijven is nog steeds tijdvretend. Maar daar is ook een oplossing voor: de allermodernste CD-Writers halen een snelheid van 8 maal. Dus in minder dan 10 minuten maak je 64 copieën. Voor meer informatie kan je terecht bij CopyMaster te Almere, tel.: 036-5360304. LS-120 drivesZonder twijfel is de mogelijkheid om floppydisks in de LS120 drive te gebruiken een trekpleister. Maar helaas worden alleen maar floppies die strikt MS-DOS geformatteerd zijn aanvaard. Gebruik aan onze computers is zodoende lastig want het gewone Atari-format wordt niet geslikt. De oorzaak is gevonden. In de bootsector staat voor PC-disks altijd $55AA in de bytes op offset 510 en 511 en is dat anders dan weigert de LS120 de disk verder te lezen. Remedie: een kleine utility van Stephan Wilhelm die het goed zet. Maar bedenk wel: de beperking dat de floppydisk volgens PC-normen is geformatteerd wat betreft aantal sectoren per track blijft van kracht. Dus hyper-formatted disks met 11 sectoren per track en 82 tracks blijven onleesbaar. Problemen zijn er mogelijk als je snellaad-trucs bij het formatteren hebt gebruikt (een andere volgorde van nummering van de sectoren). Dat is nl. niet DOS-normaal. Verrassend is het niet als een diskje geformatteerd met E-Copy het niet doet. Raar is het wel dat andere mensen melden dat E-Copy bij hun goed werk aflevert. Idem dito voor 'Kobold': de een zegt van wel, de andere van niet. Een disk geformatteerd met TOS 3.06 desktop doet het goed, daarover is men het eens. Ook Fcopy met de instellingen 'DOS-conform formatteren' is goed. Belangstellenden kunnen een mailtje sturen en vraag naar LS_Peace. Voor de nieuwsgierige lezers: die bytes geven aan dat een harddisk DOS-compatible is. Dat is niet zo voorgeschreven voor floppydisks maar ja, omdat de LS120 een verwisselbare harddisk is, is het enigszins begrijpelijk. RefillNiet alleen bij laserprinters komt het nu voor maar ook bij inkjet printers: je koopt zo'n nieuwe printer en de volgende dag kan je alweer naar de winkel terug voor een inktvulling want er zit alleen maar een 'demo-inkcartridge' in. Printers worden dan wel steeds goedkoper, de kosten van het inktgebruik blijven gelijk of stijgen zelfs! En er wordt goed verdiend aan die vullingen: ze zouden net zo goed die printers cadeau kunnen geven. Neem nu de HP-cartridges. Die zijn niet goedkoop en dus waren er allerlei firma's die 'refills' leverden waardoor je kosten met de helft kunnen dalen. Maar het wordt steeds lastiger voor de gewone mens om de hedendaagse uitvoeringen van die cartridges nog met de hand bij te vullen. Zodoende kan men tegenwoordig lege cassettes inleveren en 'hergebruikte' terugkopen. Maar sinds kort is zelfs dit onmogelijk gemaakt: de vulopening van de HP600 serie gaat verdwijnen. De nieuwe HP2000 doosjes zijn echt geen vooruitgang zoals de fabrikant beweert. Integendeel. Er zit nu een chip in en die telt hoeveel keer er inkt wordt gespoten. Voordat de inkt op is wordt er al een blokkade gelegd. Hoe deze truc moet worden omzeild is niet bekend, maar ik vertrouw op de vindingrijkheid van de mensheid. Atari cult?Onze Stichting is wel snel maar niet actueel. We hobbelen meestal 2 maanden achter de stand van zaken aan. Vandaar dat het ons ontgaan is dat de Atari-computers in Engeland een opleving doormaken als 'cult machines'. Zoals onder de autorijders er mensen zijn die het leuk vinden om in zeer ouderwetse auto's rond te rijden, zo schijn je nu ook computergebruikers te hebben die het leuk vinden om met 'spullen van vroeger' te werken. Vooral de Atari Console computers zijn in trek. In Londen is er nu zelfs een winkel op een 'hippe plek' (of hoe heet dat tegenwoordig?) die allerlei nostalgische Atari-producten verkoopt. Loopt u in Londen rond zonder iets om handen te hebben, zoek dan eens op waar 153 Warren Street is. PrijzenBij het opruimen werd op de redactie en oud tijdschrift uit vroegere jaren gevonden. We schrokken even van de prijzen. Wat kostte in 1988 een harddisk? 220 Mb (25 ns) voor 7000 gulden! En een 19" beeldscherm maar liefst 6000 gulden. Kijken we naar de prijzen van geheugenuitbreidingen: 200 gulden voor 256 Kb in 9 chips. Terugkijkend was de populariteit van Atari niet zo vreemd: een MS-DOS database dBase III kostte f 1750,-. En de allereerste Windows f 400,-. CAB en xs4allZoals u weet zitten wij bij xs4all. Ooit hebben we de instelling voor deze provider goed gekregen en er sindsdien is er niets meer aan veranderd. Alles deed het. Toch heeft af en toe iemand moeilijkheden. De Dialer met Sting is na lezen van de handleiding op gang te krijgen zonder speciale moeilijke punten. Ook NEWSie is vlot aan het werk te krijgen. Maar met CAB zijn er soms moeilijkheden. Die heeft in een eigen configuratiefile zaken die, en dat is het venijn, ook al voor STiNG zijn opgegeven. En CAB weigert goed te werken als je die dingen niet opgeeft. Zo heb je de wwwproxy. Wat moet je daar mee? Goed instellen zou ik zeggen. Voor xs4all is het dan (zie menu 'optionen-server/proxy') http-proxy = wwwproxy.xs4all.nl:8080/ Toen ik de set-up van het secretariaat onder ogen nam kwam ik dit nergens tegen. Maar er was wel een environment variabele die die inhoud had. Hoe we dat ooit vroeger gefixt hebben kan ik niet nagaan, maar ook dat werkt op de een of andere manier. RAM hongerDe prijzen van DRAM zijn de afgelopen tijd sterk gezonken. Nog nooit was de prijs per bit zo laag! Helaas vergt moderne software en nieuwe toepassingen steeds meer geheugen. Een operating systeem dat voordat je iets kan beginnen al 8 Mb RAM opsoupeert is geen uitzondering. Een PC kan in de winkel pas verkocht worden voor serieus gebruik als er 32 Mb aan geheugenchips in zit. Waar moet dat naar toe? In elk geval is er voldoende productie en zelfs worden nu fabrieken stilgelegd. In Engeland sloot Siemens de zaak, Hitachi en Mitsubishi deden ook fabrieken in de USA dicht en in Duitsland is de fabriek van Fujitsu gesloten. In Korea heeft de regering verordend dat de geheugenchip fabricage centraal geregeld moet worden met quota's voor elke kongsi. Maar de vooruitgang gaat door: Samsung toonde voor de wereldpers een geheugenmodule met 1Gb erop. Totaal ongeschikt voor de hedendaagse PC's want die komen meestal niet verder dan 512 Mb. Maar wat niet is kan nog komen nietwaar? Als je klant wordt bij AOL dan heb je niet te maken met een gewone provider maar zit je in een speciaal hokje. Dat kwam laatst onder mijn aandacht omdat een aantal mensen in Duitsland die bij AOL zitten niet meer via e-mail (internet) te bereiken waren. De oorzaak was heel simpel: e-mail zit niet in het pakket van AOL zelf. Alle e-mail gaat naar en via GMX die op zijn SMTP-server een kanaal heeft open staan naar AOL. Maar de kanten van AOL gingen zoveel reclame e-mails verzenden dat GMX in de problemen kwam. Ook kreeg GMX bezoek van ambtenaren die zich zorgen maakten over volledig anonieme toegang tot het Internet doordat AOL iedereen zonder deugdelijke identificatie tijdelijk als klant toelaat. Het probleem is niet simpel op te losssen: AOL heeft zelf geen SMTP-server. Copyright © Rein Bakhuizen van den Brink Last updated on 1 september 1999 |
|
|