|
|
Actueel 77Atari-DTP dag Het ziet ernaar uit dat we inderdaad een bijeenkomst gaan organiseren voor Calamus-gebruikers deze lente. Meer details in de volgende uitgave van dit blad.
HCC-beursIn November is weer zoals elk jaar de grote HCC-Computerbeurs in Utrecht gehouden. Door een iets andere opstelling met een tent vol kassa's bij de ingang was er dit jaar voor het eerst geen chaos bij het massaal binnen willen komen. Een andere verbetering was: er waren twee koophallen en er tussenin zaten de HCC-clubs en afdelingen. Mogelijk dat ze zo wat meer aanloop kregen. In elk geval: Atari was op de beurs niet te vinden. Sinds de HCC op de commerciële toer is gegaan en opgeslokt geraakt is door het Windhoos gebeuren, is er voor iets anders dan Intel-spul weinig plaats meer, zeker op de koopbeurs die zich richt op de markt. Zo was Apple geheel afwezig. In maar 1 stand (de PTT geloof ik) waren twee iMAC's te zien. Voor de rest: als je een PC in elkaar wil flansen en je hebt een boodschappenlijstje (en een beetje verstand van de zaken) dan kan je op deze beurs altijd goedkoop terecht. AC-beursNog een terugblik op een beurs. In Engeland is onder auspiciën van het tijdschrift Atari Computing een grote beurs gehouden. Uit berichten blijkt dat het een succes is geweest: meer bezoekers dan gedacht, meer leuke demonstraties enz. Aangezien niemand van de redactie erheen geweest is kunnen we u geen echt verslag aanbieden, maar neem van ons aan, iedereen vond het een geslaagd gebeuren! Syquest foetsieOp 2 november werd het definitief: in de USA is een 'Chapter 11' begonnen voor Syquest. Deze firma was vooral actief in het produceren van verwisselbare harddisks. Jaren geleden was de Syquest 44 Mb drive een soort standaard. En nog steeds is die drive veel in gebruik bij DTP-ers. Natuurlijk heeft Syquest meegedaan aan de race om meer bits op een disk te zetten. Maar elk type drive sinds de 44 MB-er is maar korte tijd in productie geweest en werd zo gemiddeld om het half jaar opgevolgd door een 'betere'. Over dit laatste waren gebruikers het niet zo eens. Zonder twijfel waren er typen drives die snel uit productie zijn genomen door het grote percentage uitvallers. Maar met het oprukken van harddiks met Gigabyte capaciteiten is de rol van verwisselbare harddisks als back-up teruggedrongen. Datatransport van de ene plek naar de andere werd steeds belangrijker. Wat dat betreft heeft Iomega met zijn ZIP-drives de wind mee. De val van Syquest is geen verrassing: men zag het al jaren geleden aankomen toen er geen winst meer werd gemaakt. En dat is al die jaren zo gebleven. Het is trouwens verbazingwekkend dat firma's zo lang met verlies kunnen doordraaien. Pas een jaar geleden daalden de beurskeurs van de firma naar nagenoeg nul. Maar hoe Syquest erin geslaagd is om in het laatste jaar van zijn bestaan een verlies te maken even groot als de jaaromzet, is mij een raadsel. Ik wil de lezers niet bang maken maar ook bij Iomega is niet alles koek en ei. De omzet van 392 miljoen dollar was 9 procent lager dan de vorige keer en het verlies was 7,6 miljoen. Men had erger verwacht. En het kan nog erger worden want er komt van de firma Castlewood een 'ORB' geheten drive die 2 Gb op een enkele disk zet (dus niet op twee zoals de Jaz2 van Iomega) en waarvoor de disk 80 gulden kost. De drive kost ongeveer 500 gulden en met een gegarandeerde I/O snelheid van 4,5 Mb/s is het een geduchte concurrent voor Iomega's Jaz drive. In hoeverre voor de bezitters van Syquest drives in de problemen komen met de aanschaf van disks of reparatie van de drive, is volledig onbekend. Calamus en UnicodeDoor in de vorige uitgave een screendump van een fonttabel met Koreaanse letters te plaatsen en daarboven te zetten 'Calamus met Unicode' hebben we heel wat losgemaakt. Stel, je besluit een font te gaan maken. Eén voor één ontwerp je letters. Na een tijdje heb je alle normale letters gehad. Dan komen leestekens e.d. aan de beurt. Vervolgens moeten er nog wat rare letters bij komen die landafhankelijk zijn. Heb je nog steeds zin dan kan je eerst de letters met Umlauts doen, dan die met alle vormen van streepjes en dakjes boven en onder de letters, dan letters met op allerlei plaatsen vreemde sliertjes eraan enz. Op een gegeven moment heb je alle talen van Europa wel bediend. En dan heb je nog maar 1 lettertype, b.v. iets met schreefjes. Het aantal letters in het font kan zijn opgelopen tot meer dan 256, dus met normale editors kan je ze niet allemaal tegelijk in een file gebruiken. Problemen met de nummering van letters dus. Maar zou je het font willen uitbreiden met Koreaanse letters? Nee, die zijn qwa vormgeving, stijl, gebruik enz. te afwijkend van Europese letters. Te praten over een 'Times' versie van een Koreaanse letter en die nog eens te vergelijken met een Swiss versie is onzinnig. Je kan appels en peren ook niet met elkaar vergelijken. Van het font moet je nog een vette versie maken, een cursieve enz. Je vormgeving kan je over alle letters een beetje hetzelfde houden, ze lijken allemaal wel wat op elkaar. Maar wat moet je aan met een 'vet' Koreaans font? En bestaan typografisch gezien in Korea wel 'cursieve' fonts? Maar voor MicroSoft is het heel aantrekkelijk om af te zijn van al die wereldwijd verschillende fontfiles. Vandaar dat er bij Windows fonts geleverd worden met van alles erin. Neem nu b.v. het Times-font. Een goed leesbare en algemeen gebruikte lettervorm voor kranten. Stop dan in datzelfde font overeenkomende fonts (b.v. een Koreaanse standaard-krantenletter) erbij in. Idem Dito voor andere talen. Je zou het kunnen hebben over 'het grote Unicode broodfont'. Per taalgebied worden er bij de installering uit die grote verzameling de landsafhankelijke tekens geput. Heeft dus gebruik bij Calamus van Unicode fonts veel nut? Nee dus. Je kan geen tekst zetten met Chinese tekens b.v.; daar is Calamus niet voor gemaakt (van boven naar beneden en van rechts naar links). Wat natuurlijk wel zinvol is om een font in gebruik te hebben waar alle letters voor alle Westeuropese talen in te vinden zijn. In de volgende release van Calamus wordt het mogelijk: letters vissen uit grote Unicode genummerde letterkasten. Er komt een Font-Loader die gebruik kan maken van diverse modules die 'load font' doen. Hoe die modules dan de letters bruikbaar maken voor Calamus is een andere zaak. CDVan Tony Baker komt het bericht dat hij alle spelletjes die hij gemaakt heeft tesamen met de programma code (source) op een CD bijeen heeft verzameld. Voor œ 11 kan iedereen een copie van hem krijgen. Om een paar spelletjes te noemen: Atax en Chasers voor de ST, BrushWorks en TT Wars voor de TT, Fantasia, Midi Battle en Boing voor de STe en Tina en FSlide voor de Falcon. Bestellingen lopen via het Engelse Atari Computing magazine. Postbus opheffenAl een jaar geleden is aangekondigd dat op lange termijn de Stichting ST de postbus opdoekt. Van de PTT ontvingen we de mededelimg dat in juli alles beter wordt: 'mooie grote postbussen met gedienstig personeel' worden beloofd. Maar wel voor f 250,- per jaar want dat is de prijs van 'luxe'. Niet alleen het bestuur vindt dat teveel geld maar ook vele duizenden andere Nederlanders. We hebben nu de duurste postbussen van Europa! De Nederlandse mededingingautoriteit moest eraan te pas komen. Die heeft berekend dat gezien de hoge kosten van verbouwing en de meerwaarde van de dienstverlening het bedrag acceptabel is. Maar ja, als de PTT 1000 gulden per maand had gevraagd en de postbussen had voorzien van een gouden deur, dan nog zou de conclusie niet anders zijn: er wordt nl. alleen gekeken naar de kosten, de investeringen, het redelijk rendement daarover. Zolang er geen onredelijke hoge winst wordt gemaakt kan er niet geklaagd worden. Maar het zou best kunnen dat andere firma's veel goedkoper hun postbus service kunnen aanbieden. De PPT moet dus concurrenten op dezelfde wijze behandelen als de eigen postdienst. Een andere tegenvaller voor de PTT is dat ze geen eigendomsrecht meer heeft op postbusnummers. Ga je verhuizen naar een concurrent dan mag je je postbusnummer dus meenemen. Falcon grafischVan Titan Design in Engeland komt het bericht dat ze de hardware 'Eclipse' verkopen die gemaakt is in Zweden door de firma Istari Software. Het interface wordt in de Falcon geplugd via de expansion connector. Daarna kan men in principe elke grafische PCI-card insteken en gebruiken. Natuurlijk is er geen plaats in de originele Falcon behuizing voor die kaart. Grafisch knapt de Falcon een stuk op: 1600 x 1200 in echte true-color (afhankelijk van de hardware) is mogelijk. Een extra bonus is natuurlijk dat het grafische systeem van de Falcon nu niet meer zo erg remmend is. Een passende grafische kaart met een NVDI-driver plus de adaptor moeten ongeveer œ 200 gaan kosten. Bij Istari gaan ze verder met het maken van extra hardware voor de Falcon. Het volgende zwakke punt dat ze willen aanvallen is de CPU-performance. Ze denken aan een 603 PowerPC processor met hoge kloksnelheid plus SDRAM geheugenmodules en een AGP bus. Een simpele berekening leert dat dan 5 maal de snelheid van de AfterBurner040 gehaald moet worden. Wat in een Mac kan, moet toch ook met een Falcon lukken! Misschien zijn er als u dit leest al prototypes klaar. Kijk eens bij Titan design. FTP-enTot voor kort was ik niet zo blij met FTP. Het was lastig in gebruik, inloggen ging vaak niet goed enz. Ook het aanklikken van een vermelde FTP-site in het CAB-venster lukte mij nooit alhoewel het wel zou kunnen. Meestal schreef ik op papier de namen op van belangwekkende ftp-sites waar leuke dingen te downloaden zijn met het idee 'later ga ik wel eens FTP-en'. Sinds kort kan ik FTP-en zonder gezeur. Dat is te danken aan aFTP van Jan en Tomas Krivanek. Dit programma is werkelijk een verademing. Wel moet je een beetje multi-tasking hebben anders wordt het nog niets. Maar met MiNT, NAES, STING en Thing lukt het mij prima (ook trouwen onder MagiC). Ik installeerde aFTP als client voor CAB en nu kan ik direct vanaf een web-page een ftp-site naam aanklikken; aFTP treedt in werking en korte tijd later zie ik in een venster de directory in kwestie. Ik hoef maar met de muis te klikken en alles gaat vanzelf! Ook is het configureren van de servers een fluitje van een cent geworden. Heel handig is dat niet alleen download maar ook upload mogelijk is, zelfs met complete folders tegelijk. Dat is heel handig als je de home-page moet updaten om maar iets te noemen. Mijn advies aan iedereen is: probeer aFTP eens uit en je wilt niet meer anders. UitpakkenOver het algemeen heeft men geen problemen met het uitpakken van files uit een gecomprimeerd archief. Voor onze PD-bibliotheek wordt als het nodig is gebruik gemaakt van STZip om files bij elkaar te nemen en gecomprimeerd op te bergen. Door de bank genomen haal je een compressie tot 60 % van het origineel. De verkregen Zip-file wordt vaak ook nog omgezet tot een zelfuitpakkend archief in de vorm van een .TOS file. Het gemak dient de gebruiker en bovendien: alhoewel het zelfuitpakkend archief prima functioneert op onze Atari-computers lukt dat niet op een DOS-doos. Maar dat is geen echt probleem: net zoals wij met STZip ook delen uit zo'n een TOS-file kunnen halen lukt dat ook op de PC (met het aldaar gebruikte PCZip.). Ga je een beetje aan de slag met MiNT dan kom je al gauw archieven tegen die anders in elkaar zitten en de uitgang .tgz hebben en soms .gz. Het gebruikte programma heet GZIP.TTP en heeft daarom uiteraard parameters nodig. Als je het niet weet dan kan je heel wat af knoeien. Om het op een rijtje te zetten:
Voor uitpakken is de parameter die opgegeven moet worden -d; probeer eens -h voor een uitleg. Op Unix-systemen wordt data gearchiveerd (ge-back-upped) met behulp van 'TAR'. Dan wordt er dus niet gecomprimeerd, er wordt een archief aangelegd. Het is GZip die voor de daarop volgende compressie zorgt. Denk er dus aan dat er twee stappen nodig zijn: als eerste GZip met parameter -d dan Tar. De parameters voor TAR zijn in het algemeen:
maar soms is het ook anders. Opgeven van 'help' of -h resulteert meestal in een kort overzicht van de commando's. Voor .tgz helpt meestal
Je kan ook zaken tegen komen met extensie .Z. Daarvoor is iets nodig dat compress.ttp heet. VooruitgangGa je kijken naar het aantal transistoren dat een gewone CPU bevat sinds de jaren 70 en je zet dat aantal uit tegen de tijd dan krijg je een bijna rechte lijn. Wat statistische berekeningen leren ons dat het aantal transistoren in de nieuwe CPU's elke 26 maanden verdubbeld. De vuistregel is dus: elke twee jaar twee keer zoveel transistoren op een CPU chip. Deskundigen zien geen reden om aan te nemen dat het de komende tijd niet zo door gaat. Waarschijnlijk is het dat in 2020 er een miljard transistoren in een CPU zullen zitten. Dan zou ook de kloksnelheid (eenzelfde soort wetmatigheid) zijn opgelopen tot 10 GHz (als ik mij niet vergis wordt dat dan ongeveer de frequentie van onze magnetrons). De rekenkracht zal opgelopen zijn tot 2500 SPECint95. Ter vergelijking: Pentium II op 450 MHz haalt 17,2. Waarvoor zoveel rekenkracht gebruikt moet worden weet niemand, maar de mensheid is vindingrijk genoeg om daar een oplossing voor te vinden. PrinterdriversHeeft men printerdrivers nodig voor SpeedoGDOS dan loont het de moeite om eens te kijken op ftp.lip6.fr waar o.a. zaken voor de volgende moderne printers te vinden zijn: Epson 800, Stylus Pro Xl, Stylus Color, HP LaserJet 4P, 4L (600 dpi) en Deskjet 550c. DVD RAMIk moet de mensen nog steeds afraden om speciaal een DVD-drive aan te schaffen. De belangrijkste reden om met aanschaf te wachten is: zelfs de derde generatie drives kunnen alleen DVD-ROM disks lezen, DVD-RAM niet. Natuurlijk kan je geen DVD-RAM lezen want men is het er nog niet over eens hoe de DVD-RAM disks beschreven moeten worden (zeker 4 verschillende formats roepen om erkenning). Maar de fysische parameters voor de DVD-RAM liggen wel vast en als een drive daar niet aan kan voldoen, tja, dan wordt het later ook nooit wat. Toch komt Panasonic nu al met de SR-8583 voor ongeveer 300 gulden die wel kwa optica DVD-RAM (eenlagige, eenzijdige) disks kan lezen. Tevens kan de drive CD-ROM lezen met 32x snelheid en bij de DVD is de snelheidsrace ook al begonnen: DVD met 5x! Photo CDHet succes van de Photo CD is volgens berichten sterk achtergebleven bij de hoopvolle voorstellingen van Kodak. In bepaalde opzichten zou je kunnen zeggen dat ze een stapje te ver waren gegaan. Toen ze ermee begonnen was er behalve in de professionele DTP-wereld geen belangstelling voor gedigitaliseerde kleurendia's. Ze zijn wat consumentengericht gaan denken en komen met het volgende: dat gedoe met allemaal verschillende resoluties van een beeld is afgelopen. Er wordt nu zowel dia of kleinbeeldnegatief (vooral dat 'makkelijke' APS filmgedoe) gescand met 1024 x 856 pixels die als een JPEG worden opgeslagen op de CD. Het kostenplaatje is ook simpel: 25 gulden voor een compleet kleinbeeldfilmpje. Dat is een resolutie en beeldformat waarmee computers over het algemeen goed overweg kunnen. Voor verder gemak komt er natuurlijk software voor Windows om de beelden te verbeteren en een diashow te maken op het beeldscherm. Volgend jaar zal men beginnen met het opzetten van het systeem. Kleine harddiskHet kleinste harddiskje dat je in de winkel kan kopen komt van IBM. Een 1 inch schijfje (2,54 mm) zit in een doosje met een dikte van 5 mm. Ter camouflage is het verstopt in een Compact-Flash behuizing van type II. Het is dat het erop staat: 'MicroDrive' want anders zou je het niet direct merken. Wel de veel hogere geheugencapaciteit van 340 Mb; die ligt ver boven wat op dit moment normaal is voor de zgn. flash-geheugens (max. 48 Mb op dit moment). PartitiegrootteGeregeld wordt ons gevraagd hoe groot een partitie maximaal mag zijn. Dat is een logische vraag want harddisks kleiner dan 1,5 Gb worden niet meer verkocht en als je niet oppast dan zit je zo met dozijnen partities op je desktop - als die zoveel drive-letters ter beschikking kan stellen wat weer een heel ander probleem is waar ik het hier niet over heb. Ga je geen speciale driversoftware gebruiken of extra spul zoals BigDos dan is de vuistregel:
Met grote harddisks wordt afgeraden om de oude harddiskdriver spullen van Atari (AHDI) te gebruiken: schakel over op HDDriver is mijn advies. BugsHoe meer exemplaren van een applicatie gebruikt worden, hoe meer fouten mensen tegenkomen. Hoe groter een applicatie des te meer fouten zitten erin. Microsoft merkt dat terdege: een bug kan duizenden klachten opleveren. Vandaar dat ze een grote site op het net hebben waar iedereen patches en updates kan ophalen. Maar soms gaat het mis. Laatst was er een patch met een bug erin. Het gevolg: iedereen die het installeerde kreeg of de melding dat het niet ging (of wel) en behoorde dan tot de gelukkigen want zonder die melding werd het gehele systeem onbruikbaar gemaakt. Duizend excuses van Microsoft natuurlijk maar wereldwijd duizenden vast gelopen computers. I/OMet de iMac is een trend uit de USA verder gezet: doe zoveel mogelijk I/O met de grote buitenwereld via CD's als het veel is en voor de rest doe het via de telefoonlijn. Maar helaas: in de USA kan je een flat-rate van 20 dollar betalen en dan kan je een maand lang zoveel je wil binnen de stad bellen. Bij ons kost het als je 5 avonden per week een uurtje aan het Internet hangt zeker 100 gulden. Het is dan ook niet vreemd dat Europese bezitters van een iMac uitkijken naar een alternatief. Dat is er inmiddels: de LS-120 is een loopwerkje dat gewone floppydisks kan lezen maar ook speciale 120 Mb disks. De fabrikant maakt nu exemplaren in passende kleuren en design voorzien van een USB-poort en aansluitbaar op de iMac. En zoals altijd met Apple-spullen: het is een beetje duurder dan 'normaal'. Een prijs van f 400,- wordt genoemd en dat is bijna het dubbele van de gewone uitvoering met IDE. VME-busDe VME-bus in de TT en ook in de Mega STE kan gebruikt worden om b.v. een grafische kaart te plaatsen. Er is precies 1 stekker beschikbaar. Maar wil je meer dan zit je in de problemen. Niet alleen is er in de kast van de TT (en natuurlijk ook van de Mega STE) geen ruimte meer over en ook is het niet simpel om van 1 verbinding er twee te maken. Er is wat extra's nodig. Wat nazoeken in folders levert op dat de firma AG Computertechniek van Axel Gehringer, Schützenstr. 10, D-97700 Memmingen Duitsland, tel.: 08331/86373, voor ongeveer DM 50 een printje heeft met een flatcable en twee VME-pluggen. Er moet wat gesoldeerd worden. En natuurlijk moet de hele zaak naar een tower-behuizing verhuisd worden. GDPS-driversWil je een SCSI-scanner aansluiten aan een Atari-computer via de SCSI-poort dan zit men goed als er een passende zgn. GDPS-driver wordt bijgeleverd. GDPS is een soort norm waar veel programma's weg mee weten, wordt gezegd. Maar welke zijn dat? Hier volgt een kort lijstje dat niet pretendeert volledig te zijn: Calamus (met scan-module), Chagall, Digital Lab, OCR, Cranach Studio, Papillon, Photoline en PixArt. Staat je favorite software niet in dit lijstje dan moet je werken met aparte programma's die de scans binnenhalen en de scanners bedienen natuurlijk. Voor diverse typen scanners bestaat de Scan-X software. Ons advies is: pas een scanner kopen als er ook software bij is voor Atari. Harddisk/floppyAl enige tijd zijn er de 'Superdisks' van de firma Imation te koop. Voor f315,- heb je een drive, de LS-120, waarin een 120 Mb disk kan maar ook een gewone 3 1/2 inch floppydisk. Alhoewel deze drives ook als SCSI te koop zouden zijn is in de praktijk alleen maar IDE te vinden. Maar dan kan je die drive fraai inbouwen op de plaats van de floppydrive in de Falcon. Dat is geen gek idee: op de IDE-aansluiting van de Falcon zouden twee drives mogelijk moeten zijn. Wat betreft software om de drive te bedienen is er geen probleem: de laatste versie van de HDDriver van Uwe Seimet weet op de Falcon met het apparaat om te gaan. Maar voordat je gaat ombouwen moet je je wel eventjes realiseren: als je niet kan starten vanaf de enige harddisk die er is (b.v. door een fout programma in de Auto-folder) dan zit je vast. Je kan wel een floppydisk in de drive zetten maar die is geen 'gewone floppydrive'. Hij hangt nog steeds aan de IDE-bus en heeft driver software nodig om te werken. Een ander punt is: tot nu toe lukt het niet om een floppydisk in een LS-120 te formatteren. Waarom is nog onduidelijk. MuisEen muis slijt. Zo langzamerhand zijn de meeste Atari-muizen goed versleten. Er zijn nog altijd passende muizen te koop bij Atari-dealers. Maar wil je een hypermoderne seriële PC-muis inzetten dan kan dat ook. Na wat knutselen heeft Mario Becroft in New Zealand wat onderdelen in een klein doosje gefrommeld die het mogelijk maken om een MS-muis aan te sluiten via de gewone muis-poort. In principe kan je met wat software ook een seriële muis aan de modem-poort hangen maar dan ben je wel die poort kwijt. Voor ongeveer 75 gulden heb je dan een aansluitbare drieknopsmuis bij hem. Software is niet nodig. Je kan Mario er zelf naar vragen. HarddiskNu harddisks alleen nog maar met capaciteiten boven de 1 Gb gemaakt worden zitten we met de vraag: hoe groot mogen bij ons de disks zijn, of meer precies: hoe groot mogen de partities maximaal zijn? Ten eerste: gebruik de harddiskdriver van Atari (ook al is het de allerlaatste versie) gewoon niet. Die kan intern niet verder tellen dan 1 Gb aan sectoren. Alles op de disk dat boven de 1 Gb zit wordt niet gezien. De bekende HDDriver heeft wat dat betreft geen limieten, maar helaas de gebruikte TOS-versie wel. Daar kan wel wat aan gedaan worden. Zet b.v. BigDOS in de Auto-folder en je komt tot partities (let wel: partities) van 1 Gb maximaal. Hetzelfde gaat op voor MagiC en MiNT. Je kan er best bovenuit gaan maar dan is het niet meer TOS-compatibel. Ik denk hierbij aan een Minix-partitie onder FreeMiNT 1.15.0. Voor de kale TOS van de TT ligt de limiet op 512 Mb per partitie. Een andere vraag die veel gesteld wordt (zeker met het populair worden van Zip-drives) is: hoe kan ik MS-DOS disks gebruiken? Het is geen probleem voor HDDriver om een DOS-partitie te gebruiken die als eerste op de disk aanwezig is en die kleiner is dan 32 Mb. Maar meestal worden Zip-disks als 1 partitie van 100 Mb op een PC geformatteerd en dus is er voor ons een probleem. En dan wil ik het het nog niet eens hebben over al die PC-grappen zoals extended partitions, VFAT en Fat32. Gebruik je Single TOS dan is de oplossing: BigDOS in de Auto-folder. Gebruik je MagiC 5 (of nieuwer) dan is er ook geen probleem. Heb je MiNT in gebruik dan is de oplossing: ga over op FreeMinT 1.15.0. Laatst kwam er iemand met een harddisk langs bij de redactie. Aangesloten op een oude 1040 ST had die na het opstarten 6 partites. Gehangen aan de TT waren er volgens HDDriver maar 4 partities. Navraag leerde dat de drive vele jaren geleden met behulp van (nu dus oude) ICD software was gepartitioneerd. En daar zat de clou: toendertijd was het gebruikte partitie schema afwijkend van het AHDI (Atari) schema. Maar niet getreurd: bij HDDriver zit de utility ICD2AHDI die de zaak weer goed zet. We vinden het wel griezelig om aan de partities zo te laten sleutelen. We adviseren iedereen die in een vergelijkbare situatie terecht komt: eerst even een back-up maken! OptimaliserenIn zeldzame gevallen kan een harddisk hinderlijk traag worden doordat files verstrooid over de hele disk opgeborgen worden. Wat minder kopbewegingen in de drive zouden heel wat wachttijd besparen aan de gebruikerskant. Er is dus een markt voor 'Optimizers' die de data op de harddisk reorganiseren. Maar let op: alle oude optimizers gaan de mist in als ze een zgn. VFAT partitie voor hun kiezen krijgen. Dat is een overgewaaide manier om lange filenamen te kunnen gebruiken. Zowel MagiC als MiNT kunnen met deze lange filenamen overweg. De enige software die makkelijk te koop is en die VFAT-partities kan optimaliseren is 'Diskus' van Uwe Seimet. Oorspronkelijk is dit programma bedoeld om deskundigen is staat te stellen om allerlei (vaak gevaarlijke) low-level manipulaties met data op harddisk te verrichten. Het is dus zeker geen programma om als een jong hondje mee te gaan stoeien op de harddisk. De prijs zal de meeste mensen wel afschrikken: om en nabij de 150 DM. Verwisselbare harddiskToen de eerste bruikbare verwisselbare harddisks kwamen (de Syquest 44 Mb drives) bleek dat er 'hopeloze' drives bij waren. Had je zo'n drive dan was je in de aap gelogeerd. Altijd gezeur en het gevoel: 'af en toe is hij een beetje kapot'. De oplossing was: omruilen die drive en dat hielp altijd. Dat probleem van 'maandag-ochtend drives' is nog steeds niet voorbij. Ook de veel verkocht Zip-drives hebben het probleem. Er is zelf een naam bij bedacht: 'The click of death' omdat de drive steeds meer klikgeluiden gaat geven en uiteindelijk lees-en schrijffouten gaat maken. Ook hier: omruil helpt. Nu zijn er de JAZ-drives die 1 Gb (en in allernieuwste uitvoering ook al 2 Gb) op een disk proppen. Je kan je afvragen: is dit een Gbyte te ver? Er zijn ook nu weer af en toe 'Bad Drives'. Maar hoe weet je nu of het de drive is of de cartridge (de disk zelf). Meestal gezien de prijs heb je geen handjevol disks rondhangen. Je kan er alleen maar achter komen als je een tweede drive kan lenen. Dan kan je bepalen of het aan de drive of aan de disk ligt. Ervaring leert dat bij de JAZ-drive in het merendeel van de gevallen het de drive is: de disks zijn redelijk robuust alhoewel er veel info op gepropt is. VFATAangezien PC's problemen hebben met het tellen van sectoren op een disk - het moeten er nl. niet al te veel worden - zijn er trucs bedacht. Men is opgescheept met VFAT/FAT32 voor grote partities op harddisk. Laad je via de Auto-folder het bekende BigDOS in dan kan je hardisks van een PC gebruiken. Maar verlies je dan weer niet de mogelijkheid van lange filenamen? Datzelfde heb je met CD-ROM disks. Die hebben een geheel eigen filesysteem en dat moet men op de een of andere manier in het schema van onze TOS wringen. En dan is gauw het onderscheid tussen hoofdletters en kleine letters in filenamen zoek en blijven lange filenamen ook ergens op het kerkhof van de protocolconversie achter. Het probleem kan ook zijn dat je fileselector en/of je desktop geen lange filenamen kan gebruiken. Gelukkig is MiNT wat meer bij de tijd geraakt: versie FreeMiNT 1.15 heeft in de mint.cnf-file de juiste zaken al staan. NEWFATFS=H,J zet de mogelijkheid aan van afwijkende FAT-systemen voor partities H en J in dit voorbeeld. Wil je dat de VFAT voor die partities aan gaat dan zeg je VFAT=H,J . Een aantekening: dit gaat ook op voor floppies wat handig is als die van en naar een moderne PC moeten. Nu zit je alleen nog met Fat32. Daarvoor is een aparte driver die te vinden is onder de namen *mkfatfs-0.2b.tar.gz in de meeste MiNT distributies. Calamus-conversieHet is heel normaal dat het bestandformat bij een nieuwe versie van een programma veranderd wordt. Meestal gebeurt dat op zo'n manier dat het 'downwards compatible' blijft. Bij een al vele jaren bestand programma als Calamus is dit ook het geval. Krijg ik een document binnen gemaakt met Calamus 1.09N dat zegt mijn Calamus SL versie zomer 1993 dat hij het document wil omrekenen. Dat gaat goed en zo blijven alle 'oude' documenten bereikbaar. Maar ik moet het niet proberen om een document van Calamus SL in te laden in de oude versie 1.09N. Dat gaat niet. Inmiddels zijn we bij versie 98 aangeland (hebt u al ge-updated?) en bestaan er documenten van opeenvolgende typen 98, 96, 94, 93 en 1.09N. Voor DM 99 is bij Invers nu een 'Rückwaerts Convertor' te koop waarmee documenten tussen versies 98, 96 en 94 zonder problemen kunnen worden uitgewisseld. Helaas zijn de meeste belichters in ons land nog bezig om versie 1993 te gebruiken. MiNT en emulatieHet is al meer gezegd: ga je op een PC een Atari emuleren dan moet je wel wat verlies nemen. Een ROM-poort om een sleutel in te steken is er b.v. niet. Van Alexander Yakovlev komt het bericht dat het hem gelukt is om met Gemulator 3.8 , die in een 'junior' versie te downloaden is, MiNT te draaien. Het lukte zelfs om een Minix-filesysteem in te richten op een virtuele harddisk van de Gemulator. Hij experimenteert verder om te zien welke verdere toeters en bellen ook nog bruikbaar zijn (GCC, MinTOS, TOSWin, N.AES...) TT-geheugenHeel vaak blijkt dat een TT met 2 Mb 'ST-geheugen' erin aan de krappe kant is, zeker als een Atari-laserprinter gebruikt wordt want dan is er veel ST-RAM nodig. De oplossing is: een extra 2 Mb ST-RAM kaart in de TT erbij stoppen. Maar deze kaarten worden wat zeldzaam. Met veel soldeerwerk kan men ook het motherboard te lijf gaan: het juiste type 1 Meg bij 4 chips zien te vinden, verder een non-inverting 300 ma bufferchip en een 43 ohm weerstand. Dat levert 8 Mb op. De kosten: iets meer dan 100 gulden als je het zelf doet. Bij de firma Best Electronics hebben ze de spullen. Als er belangstelling voor is dan kunnen we het op de volgende Atari-beurs in Neuss bij die firma navragen: ze staan namelijk altijd op die beurs. Falcon-harddiskWil je een andere harddisk in de Falcon omdat de originele kapot is of omdat die te weinig capaciteit biedt, dan is de vraag: welke drives kan ik zonder problemen gaan gebruiken? Ten eerste natuurlijk: het moet 2,5 inch zijn anders past het niet in de kast. Met HDDriver 7.5 zijn de volgende drives werkend gebleken: Hitachi DK222A-54 (540 Mb), DK212-81 (810 Mb) en DK212A-10 van 1Gb. De Connor CP2064 van 64 Mb is ook bruikbaar evenals de Seagate ST9077A, de Quantum Europa (1 Gb) en de Toshiba MK1002MAV (1 Gb). Deze lijst is natuurlijk niet compleet en het kan zijn dat er drives bij zitten die inmiddels uitverkocht zijn. Boot problemenStart je de computer op dan verschijnen er van allerlei meldingen op het scherm die geleverd worden door de diverse programma's in de Auto-folder om aan te geven dat ze zich geactiveerd hebben en dat alles goed is gegaan. Maar owee als het fout gaat. Dan racen vele teksten over het scherm en je kan niet lezen wat er staat. Is daar een oplossing voor? Ja: AutoMore. Zet deze als eerste in de Auto-folder en alle uitvoer die op het scherm verschijnt wordt ook in een file weggeschreven. Dan kan je tenminste lezen wat er gebeurt is. Maar er is veel meer mogelijk: de configuratiefile kan ook opdrachten bevatten om met andere Auto-folders verder te gaan, andere programma's te starten enz. en je kan opgeven dat je voordat een programma in de Auto-folder gestart wordt eerst een toets moet indrukken. Voor zover het zinnig is kan ook de autoexec.bat van MagiC gebruikt worden (zonder MagiC). Met MagiC krijgt men de mogelijkheid om programma's in hun autoexec.bat ook met parameters aan te roepen. Een aantal simpele commando's kunnen worden opgegeven aan AutoMore. Om een greep te doen uit de meest begrijpelijke waarvan de naam voor zichzelf spreekt: Autofolder, verbose, startdelay, logfile, redirect, activate, keypress. Dit vernuftige programma zal op een disk in onze PD-bibliotheek geplaatst worden. Zie de betreffende rubriek. Zoeken en vindenIedereen heeft zo langzamerhand wel een manier om files op zijn harddisk terug te zoeken. Vergeetachtige mensen hebben vaak zelfs een speciaal zoekprogramma dat ook nog grootscheeps in tekstfiles kan nazoeken naar bepaalde lettercombinaties. Meestal ben je dan gedwongen om er met de aandacht bij te blijven want de prangende vraag wordt gesteld 'Is dat wat gezocht werd? Ja/nee/verder'. Vele desktops hebben wel een voorziening voor het zoeken naar files. Zoniet dan kan men nog altijd de 'Selectric' fileselector box gebruiken want via een accessoire kan men die te allen tijde op het scherm krijgen en die ergens naar laten zoeken. Een goed bruikbare file-searcher is b.v. 'ParaFin' die niet alleen naar namen maar ook volgens datum/tijd, grootte en inhoud kan zoeken. Op de desktop geeft hij een venster met in de bovenhelft de instelling en waar ook de diverse menu's te halen zijn terwijl in het onderste gedeelte de resultaten die hij onderweg tegenkomt vermeld worden. Het lijkt erop dat je dit zoekprogramma rustig zijn gang kan laten gaan terwijl je met iets anders verder gaat. En dat is ook zo: het kent het AV-protocol en is multi-tasking inzetbaar met b.v. de desktop Thing. Wil je zoeken naar een lettercombinatie in files zelf dan zijn daar talrijke instellingen voor mogelijk. Je kan met 4 verschillende zoekstrings tegelijk werken op een AND of een OR-basis. Ik zou zeggen: probeer het eens. Het is te vinden in onze (nieuwe) PD. Atari FrankrijkOns bereikte het bericht dat het definitief is: La Terre du Milieu, uitgever van het in fraaie kleuren uitgevoerde Atari Magazine is gesloten. Dit laat voor de Atari-scene in Frankrijk een heel groot gat vallen. Een paar oud-medewerkers zijn van plan om toch een winkeltje op te zetten. Meer nieuws kan men in de franstalige fr.comp.sys.atari newsgroup op het Internet lezen. N.AES buffersEen poging om van MagiC over te gaan naar N.AES viel tegen. Diverse applicaties gedroegen zich vreemd wat betreft vensteropbouw of stopten gewoon met functioneren. Waar lag het aan? De oorzaak kan liggen in de grootte van diverse buffers: MagiC heeft bij default grotere waarden dan N.AES. De volgende tip kan je uit de moeilijkheden halen. Kijk in de configuratie file n_aes.cnf. Daar verander je de betreffende instelling in: qsbchars = 4000 cqsbchars = 2880 mpipesize = 4096 sstacksize = 8k Ook bezitters van een Hades of een Milan kan deze verandering van dienst zijn. Nog een klein puntje: de realtime functies voor het scherm gaan niet lekker. Met behulp van een # kan je 'winrealtime' en 'winshade' uitzetten. Ook 'slowfx' afzetten kan helpen zeker met de nieuwe update van Calamus. CD's makenDe prijzen van CD-burners dalen voortdurend en steeds meer mensen willen zo'n ding aan hun computer aansluiten. Vooral omdat de Falcon zo goed met geluid kan omgaan is het zelf samenstellen van audio-CD's een aantrekkelijke hobby. Maar welke hardware 'doet het goed'? De volgende typen SCSI-devices doen het aan de Falcon volgens een testbericht: Philips CDD 521/522 en IMS CDD521/522, Kodak PCD225 en Plasmon RF4100, Philips CDD2000 en IMS CDD2000, Mitsumi CD-R CR-24, WPI CDR-432, Plasmon CDR4220, HP C4324/4325, Grundig CDR100, HighTech CD-R2000, Philips CDD2600 en IMS CD2600, WPI CDR-623, HP 6020, Yamaha CDR100/102, Teac CD-R50S/55S, Yamaha CDR400/200, CDRW4460/2260 Heel aanbevelenswaardig is ook de Yamaha 4260 SCSI die her-beschrijfbare disks kan gebruiken. Met de ExtenDos Gold software (ongeveer fl 200,-) kan je disks in alle normale formats aanmaken. Misschien is het een goed idee om eventjes de kwaliteiten van ExtenDos Gold op een rij te zetten:
Wat deze software kan presteren hangt vooral ook af van de gebruikte hardware. Probleemgevallen zijn en blijven JVC 2001, 2010, 2020 en 2026, Sony 92x en TEAC 50S en 55 S. AliceDeze editor gaf een medewerker laatst problemen. Na updaten van zijn systeem ging het niet meer goed. Het bleek gewoon een kwestie van verkeerde instellingen te zijn. Er wordt gewerkt onder MagiC PC 6, NVDI 5.01 en desktop Jinnee 1.11. Alice versie 1.1 moet met de bijbehorende CPX ingesteld worden op
Alice loopt vanuit de START-folder. EdithDeze tekstbewerker heeft een extra truc: je kan kolommen tekst uitzagen en die elders inplakken. Tevens kan men zorgen dat het tekstregeleinde hetzij via de TOS-conventies, dan wel via DOS of via Unix verloopt (de CR/LF kwestie). Een nadeel van dit programma was: onder multitasking geeft zij een eigen grijze achtergrond. Gelukkig is dit te verhelpen door deze applicatie onder de desktop 'Thing' de startup parameter '-nodesk' (zonder quotes) mee te geven. CD'sVan de FloppyShop uit Engeland komt het bericht dat ze de CD Falcon030 Select CD afkomstig uit Franrijk grotendeels hebben omgezet naar een Engelstalige uitvoering en ook nog eens 150 Mb aan recente software toegevoegd. Een andere CD met de naam 'Sounds and Stuff' is samengesteld door Danny MacAleer van Electronic Cow. De inhoud van deze CD is heel divers en weerspiegelt zijn eigen smaak wat betreft muziek. Het is leuk om te weten dat er een volledige versie van Sound XCHip Synth v2.32 op de disk staat. Voor beide disks geldt: de toegang is heel simpel: folders met hier een daar een readme over de inhoud van de folder. BekendheidVoor je het weet zetten andere mensen een link naar je homepage. Daar zijn ze volkomen vrij in een meestal vind de maker het ook plezierig. Maar hoe kom je er achter? De oplossing is heel simpel, je moet hem alleen maar even kennen. Ga naar een zoekmachine zoals Yahoo of Alta Vista (dat doet er niet zoveel toe) en geef op in de search box link:http://www.your url . Dan krijg je een lijst van iedereen die een link heeft staan naar jouw toe. Zo kan je ook voor een willekeurige url een overzicht krijgen. Grafische functiesLaatst werd een Frans grafisch programma uitgeprobeerd. Het wilde niet. Na veel gezoek in de Franse handleidingen bleek dat er extra XBIOS-functies gebruikt werden die er niet zijn. Om ze toe te voegen moet er een speciaal programma in de Auto-folder gezet worden die ze bij de systeemstart eraan toevoegd. Het programma heet Extend-TOS en is gemaakt door Sebald Loic. Maar in deze software zit nog meer: ook speciale geluidsfuncties. Vandaar dat xtendtos.prg samen met psound.inf de Auto-folder in moet. In Frankrijk is het kennelijk een veel toegepast programma. Wat dat betreft valt het in de categorie 'aantrekkelijke toevoegingen' net zoals WDialog en FPEmu. PHPlayerVan deze afspeler van geluidssamples is inmiddels versie 4.6.1 uitgekomen. Omdat gebruik wordt gemaakt van het digitale DMA-geluid is het bruikbaar op STE, MegaSTE, Falcon en TT. Momenteel worden ondersteund: Midi, MS ADPCM Wave, IMA ADPCM Wave, AVR, VOC, AU, SND, AIFF en IFF. De nieuwe eigenschappen van deze versie worden door de maker alsvolgt op en rij gezet:
Er zijn wat extra patches voor de Midi: acoustic piano en nylon guitar. De versie in de PD zal ge-updated worden. Zie de betreffende rubriek. AniPlayerDe vorige keer is in deze rubriek bericht over AniPlayer want er was een nieuwe update. Op een Falcon lukt het met gebruik van de DSP om diverse movie-formats van harddisk af op het scherm te tonen. Een 160 x 120 movie haalt meestal wel 15 frames/sec. Het zal iedereen wel duidelijk zijn dat Atari-computers niet over voldoende bandbreedte beschikken om video te doen. Het blijft een beetje behelpen. Nog even een detail dat me de vorige keer ontschoten is: MagiC-gebruikers kunnen blij zijn want AniPlayer gebruikt het ID4-OLGA protocol. Meer concreet: je kan hem inzetten als viewer onder CAB 2.7. Van Guillaume Tello uit Frankrijk komt het bericht dat zijn M Player het doet. Het lijkt een beetje op een Image Copy maar dan voor bewegende beelden. Om af te spelen zijn de formats Quick Time met VR, AVI, MPEG en FLM bruikbaar. Je kan een groep frames samennemen tot een filmpje. Van een bewegende GIF kan je de sequencing en de tijd instellen. Bij gebruik van MPEG blijkt de DSP toch niet voldoende rekenkracht op te brengen: het beeld is wat korrelig. Wat nog niet gaat (en daar is deze software niet uniek in) is het afspelen van Video CD die MPEG gecomprimeerd is. Maar aan dat problem wordt gewerkt. Wel moet gezegd worden dat het user-interface wat spartaans is maar als je daar doorheen kijkt dan is dit programma best de moeite waard. My-mail nieuwe versieVan Erik Hall komt het bericht dat van MyMail een nieuwe versie is gemaakt. Er zijn veel bugs verwijderd. Te vermelden vallen de volgende verbeteringen en extra functies:
Een update zal in onze PD verschijnen (zie de betreffende rubriek). Geheugen gebruikToen we nog gewoon single-TOS hadden was de werkwijze voor een applicatie om geheugen aan het systeem aan te vragen heel simpel: vraag op wat vrij is, trek er ongeveer 50 Kb vanaf en reserveer dat geheugen voor zichzelf. Je moest (vandaar die 50 Kb) wat ruimte overlaten om de fileselector box te kunnen gebruiken en om accessoires te kunnen gebruiken. Met multi-tasking moet een applicatie bedachtzamer te werk gaan: niet alleen moet het systeem geheugenruimte houden voor zijn taken; ook moet er ruimte overblijven om later applicaties te kunnen starten. Meestal gedragen programma's zich netjes. Maar soms is er een applicatie die toch al het beschikbare geheugen wil opslokken. Ieder fatsoenlijk operating system geeft de mogelijk om dergelijke applicaties een maximum op te leggen. Maar soms helpt zelfs dat niet. Je kan dan afscheid nemen van die applicatie of een andere oplossing proberen uit te docteren. Zo is er een accessoire die in staat is om stukken geheugen te claimen en die op bevel weer terug te geven. Zo krijgt de lastige applicatie maar een beperkt stuk geheugen. Maar helaas wil dat onder MagiC niet goed lukken. De oplossing is: gebruik SdUseMem dat eigenlijk is opgezet als een debugging-hulp voor MagiC programmering. Het zal op de disk behorende bij dit blad gezet worden. Calamus-conversieUit Zweden komt het bericht dat er een conversieprogramma is om CTX-files van Calamus 1.09N om te zetten naar HTML voor zover dat goed mogelijk is natuurlijk. De conversie kan bijgestuurd worden. Zo kan de '_' omgezet worden in een '-', kan de grootte van de 'main text' worden ingesteld en is instelbaar welke fonts gebruikt worden. Deze software zal te vinden zijn op een nieuwe disk in onze Public Domain bibliotheek. POPWatchVan Gary Priest ontvingen we bericht dat een nieuwe versie (2) van POPWatch van zijn homepage af te halen is. De relevante disk in onze PD-bibliotheek zal vernieuwd worden. Maar waar wordt POPWatch voor gebruikt? Om mensen die gezegend zijn met een stortvloed aan e-mail berichten deze stroom in goede banen te laten leiden. Gebruik je b.v. NewSie dan kan je eigenlijk niet veel meer doen dan alle mail ophalen en alle klaarstaande uitgaande berichten op te zenden. Hoe handig zou het niet zijn als het volgende ook mogelijk zou zijn:
Je kan het dus zien als een aanvulling op de mogelijkheden van NewSie en zodoende heb je er vooral profijt van als er multitasking is. Voor de gewone TOS-gebruikers is POPWatch toch wel inzetbaar: het heel snel downloaden en oploaden van e-mail. Wel moet je nooit NewSie actief hebben met een open e-mail IN-box op het scherm. Dan gaat het grondig mis! Dit programma moet samenwerken met een ander programma, al was het alleen maar om berichten te kunnen editen. Je kunt POPWatch instellen voor b.v. Okami, Oasis en Newsie. In het laatste geval maakt POPWatch keurig net alle mailxxx.txt files aan in de juiste folder met bijbehorende inbox.mbx file. Aangezien POPWatch met je provider overweg kan moet je het een en ander gaan instellen. Maar uitgaande van het feit dat de gebruiker zijn communicatie via het modem al op gang heeft, is er wat dat betreft geen echt probleem. Een ander handig trekje van POPWatch is dat als je een e-mail verzend en de mail-server krijgt bericht dat het adres niet te vinden is, dan zie je dat gelijk en kan je erop reageren. Met NewSie kwam ik daar pas achter bij een volgende keer inloggen door de aanwezigheid van een 'gebounced' bericht. MiNTsetterMultitaskende MiNT gebruikers zijn wat betreft de versie aangeland bij 1.14.6 minimaal. Op dit moment wordt 1.15.x uitgetest die als leuk extraatje heeft: BigDos is niet meer nodig voor grote MS-DOS disks. Maar met al die toeters en bellen die in de loop der tijd zijn toegevoegd aan het operating system krijgen sommige gebruikers de behoefte om ook meer daarvan in te stellen. Van daar dat MiNTsetter in een behoefte voorziet. Niet alleen kan je de TimeSlice (tijd die elk proces max. mag opsouperen per beurt) per proces instellen, maar ook natuurlijk de Security. In een keurig net GEM-venster zet MiNTsetter alle gegegevens neer. Een korte blik in een venster leerde ons dat voor de experimentele versie 1.15 de VFAT en de Write-back cache bedienbaar zijn. Met FastLoad kan je program-flags irrelevant verklaren en een afdeling Alert vervangt de oude Alert.acc. Een leuk grapje werd uitgeprobeerd: een floppy disk met een Windows filesysteem erop (VFAT) werd in de computer gestopt. Normaal gedraagt die zich dan als een MS-DOS flop zonder lange filenamen. Maar door het zetten van VFAT voor drive A: kwamen de Windows-namen te voorschijn in de directory. Een andere mogelijkheid die handig kan zijn is: een 'suspend' van de 'inetd'. Hang je in een netwerk wat b.v. met een installatie van MiNT'98 kan, dan maak je de computer eventjes onbereikbaar voor anderen en beschik je over het maximale CPU-vermogen. Zonder twijfel zal de redactie ervoor zorgen dat dit programma in de PD-bibliotheek beschikbaar is. Aan het netHeb je computers in een netwerk hangen en ga je contact opnemen met je provider dan kan je het zo organiseren dat het modem (en de verbinding) ook voor anderen bereikbaar zijn. Een trucje die we al langer kennen natuurlijk voor de 'netwerk printer'. Nu hebben we een 'netwerk modem'. Maar anders dan bij je eigen netwerk, weet je niet welk ip-nummer de provider je dit keer toedeelt. Dat is maar afwachten. Zo een situatie maakt het netwerk-technisch gezien lastig voor die andere computers. Maar niet getreurd: met STiNG is veel meer mogelijk dan alleen maar de Dial te verzorgen. Er zit ook zgn. 'masquerading' ingebouwd. Uit de naam kan je al afleiden dat het de rest van het netwerk afschermt van die steeds maar veranderende provider-ip nummering. Stel, je hangt een Windhoos via de seriële poort aan de TT en maakt een netwerk. Stel, je gebruikt de LAN-poort. Dan moet je b.v. het volgende doen:
Natuurlijk moet er ook e.e.a. aan de Windows kant gedaan worden. Het zou flauw zijn om te zeggen 'dat hoort niet in dit blad'. daar gaan we maar: Onder W95:
Voor de rest doet de Windhoos eventje tegendraads om de verbinding te leggen
Pas dan gaat er op de Windhoos een terminal-venster open. Voor mensen die hun 'mdmcbx' niet kunnen vinden: er is er eentje bij de redactie. Sting en MidiStel: je hebt twee ST's. Aan eentje hangt een modem zodat er alleen nog maar een Midi-poort over is om beide met elkaar te verbinden. De situatie is nu wat simpeler dan daarnet. We zetten twee IP-adressen op: 192.168.1.1 en 192.168.1.2 en die zetten we op de computers op de Midi-poorten neer. Pas de Route.tab aan: de ene krijgt maar 1 default route (naar de computer met het modem) naar de modem poort en de andere krijgt een route extra (via Midi) met het IP-adres van de ander. Bij 'Port Setup' van Sting het adres zetten voor poort 'Midi' (niet Midi-net dat is iets anders!). Als protocol is SLIP aanbevolen. Doe een 'Reload Routing Table' en activeer de hierbij horende optie. Zend een 'ping' om te zien of het loopt. En natuurlijk moet de masquerading aanstaan (Dialer/Config/misc) als je via het modem gaat inbellen. Zie de complete Engelse uitleg. Virtual driveJe kan best nog steeds onder gewoon TOS werken en niettemin zoveel data hebben verspreid over zoveel partities dat je geruime tijd zoet met bent met zoeken naar specifieke zaken. Zaken die je geregeld gebruikt maar waarvan je vergeet waar ze stonden. Een hulpmiddel voor ons zwakke geheugen is Virtual Drive. Er komt een ikoon op de desktop dat zich gedraagd als een drive, dus ook een directory venster wordt geopend. En daar vind je dan veelgebruikte zaken terug. Al je veel gebruikte programmatuur in een venster bijeen! Je kan gewoon aanklikken en achter de schermen wordt nagezien waar dat programma in werkelijkheid resideert. Over geheugengebruik hoeft men zich geen zorgen te maken: met een 8 Kb is het wel bekeken. Het zal in de PD te vinden te zijn. Zie de betreffende rubriek. ExpanderHoe leuk het ook is dat onze Atari-computer standaard een Midi-poort bevat, voor serieus gebruik is eentje erg weinig. Er zijn talrijke oplossingen bedacht om de computer te voorzien van meer Midi-poorten. Redelijk goedkoop is: offer een seriële (modem) poort op door er een Midi van te maken. Erg dure chips zijn niet nodig en professionele muzieksoftware (Cubase b.v.) kan met zo'n extra poort overweg. Wil je nog meer poorten hebben dan wordt het duurder. Zo heeft Soundpool kort geleden weer dozen vol van hun uitverkochte MO4 laten maken. Hierbij wordt de printerpoort gebruikt om 4 Midi poorten te maken. Goedkoop is deze oplossing niet, boven de 300 gulden, maar dat bedrag valt in het niet bij de prijzen van een electrisch gitaartje. TOS update voor MilanHet Milan team werkt door aan de TOS. Op 17 November verscheen er weer een update. Toetsenbord- en muisroutines zijn herzien en met een nieuwe CPX kan de muisgevoeligheid ingesteld worden. Storingen zoals het plotseling naar de rechter bovenhoek verdwijnen van de muispijl zijn daarmee eindelijk verholpen. De Milan heeft evenals TT en Falcon NVRAM (non volatile RAM op EPROM). Na het flashen van de TOS moet die met het bijgeleverde Msetup.prg bijgewerkt worden. Voor maximale start snelheid is het nodig om bij Disk in het menu Settings ongebruikte IDE-nummers af te zetten, anders blijft de TOS daar ca 10 sec. per apparaatnummer naar zoeken. Ook taal en toetsenbord moeten opnieuw ingesteld worden als het niet Duits is. BelichtenEen paar jaar waren wij prima onderdak bij Sparta te Leiden, maar helaas gingen die moderniseren. Het afgelopen jaar zijn ze daar alles op de Mac gaan doen en vorige maand werd de overschakeling definitief met het inleveren van de Lino belichter (tegen een heel hoge inruilwaarde!!) Onze nieuwe belichter is de drukkerij A. Pols & Zn, Neherkade 71d, 2521 WP Den Haag. Zij hebben een TT, Calamus versie 1993 en een Lino belichter die op film tot 4800 dpi gaat. Tarieven zijn nog niet bekend want ze hebben geen ervaring met het uitdraaien voor vreemden. Bel ze op tel.: 070-3998709 als u meer wilt weten. Gaat alles goed dan zal de lezer niets bijzonders aan de drukkwaliteit van dit blad bemerken. Uit Zwolle komt het bericht dat Simon Koorn een tweedehands Lino heeft opgeduikeld en een belichtingsservice gaat beginnen met ondersteuning uit Duitsland. Bij hem zal u wel terecht kunnen met Calamus documenten van versie later dan zomer 1993 (dus ook de allernieuwste Calamus 98). Hij hoopt de service in januari op poten te zetten, dus mogelijk kunt u al bij hem terecht. Modern NederlandsIn NRC-Handelsblad stond de uitslag van een oproep aan lezers om Nederlandse woorden te vinden voor 40 Engelse leenwoorden. Een flink deel daarvan is computertaal. We geven u hier een paar voorstellen:
Copyright © Rein Bakhuizen van den Brink Last updated on 1 september 1999 |
|
|